Người tuyên chiến với hủ tục cắt âm vật

Jaha Dukureh - Ảnh: Time24

Thành tích nào đã mang lại vinh dự này cho Jaha Dukureh? Muốn biết điều này, người ta phải trở lại quá khứ nhiều đau đớn của cô.

15 tuổi, Jaha rời đất nước Gambia ở Tây Phi tới Mỹ theo một cuộc hôn nhân được dàn xếp.

Tuy nhiên trước chuyến ly hương, cô bị ép buộc phải trải qua hủ tục đáng sợ nhất: nghi lễ cắt âm vật - như một “tấm thẻ trinh tiết” và chứng tỏ sự trưởng thành. Đó là thủ thuật cắt bỏ nếp da bao quanh âm vật vốn rất phổ biến ở châu Phi và một số nước theo đạo Hồi.

Người ta tin rằng tập tục này sẽ giúp các bé gái giữ được sự trong sạch, bảo vệ trinh tiết trước khi lập gia đình.

Tuy nhiên với những cô gái như Jaha Dukureh, tập tục đó thật sự chỉ gây nỗi đau đớn về thể xác và để lại vết sẹo tinh thần suốt quãng đời về sau.

Vì lẽ đó khi đã ở Mỹ, Jaha bắt tay thành lập tổ chức phi lợi nhuận có tên “Safe hands for girls” (Bàn tay an toàn cho các thiếu nữ) tại Atlanta.

Đây là tổ chức hoạt động với mục tiêu nâng cao nhận thức cho mọi người về hủ tục cắt âm vật (thuật ngữ gọi tắt theo tiếng Anh là FGM), hỗ trợ các cô gái đã trải qua thủ thuật và tích cực vận động chấm dứt hủ tục đáng 
sợ này.

Nhờ các nỗ lực không ngừng của Jaha, mùa thu năm ngoái Chính phủ Gambia đã ban hành lệnh cấm tiến hành hủ tục FGM với các bé gái.

Nhà báo Peggy Orenstein của tạp chí Time viết về Jaha và sự dũng cảm đối mặt với nỗi đau của cô: “Đôi khi trước một điều gì đó không thể chịu nổi, chúng ta thường ngoảnh mặt đi, che giấu xúc cảm và lý trí để giữ lấy sự bình yên. Thế nhưng bằng cách phản ứng hủ tục cắt âm vật, Jaha Dukureh đã buộc nỗi kinh hoàng phải lên tiếng”.

Không chỉ châu Phi mà ngay tại Mỹ, các em gái đang sống trong những cộng đồng người nhập cư vốn xuất thân từ những nước có hủ tục này hiện vẫn bị bắt ép trải qua nỗi đau thể xác ấy.

Jaha đã đi khắp nơi trên nước Mỹ để nói chuyện với những cộng đồng vẫn đang duy trì hủ tục đó. Cô triển khai các hội thảo, khóa học tại nhiều trường đại học để nâng cao nhận thức của mọi người về hủ tục cắt âm vật đang diễn ra tại Mỹ.

Cô chia sẻ: “Tôi thành lập “Safe hands for girls” vì tôi là người từng kinh qua hủ tục cắt âm vật. Tôi hiểu thủ thuật này đau đớn thế nào và thật khổ sở khi phải đương đầu với nó một mình. Tôi không muốn thấy bất cứ người phụ nữ nào nữa phải trải qua nỗi đau đớn giống như tôi”.

Tổ chức phi lợi nhuận của Jaha hỗ trợ pháp lý cho các nạn nhân của hủ tục, kết nối họ với các chuyên gia tư vấn, hỗ trợ những cô gái bị ép buộc thực hiện thủ thuật này trên toàn nước Mỹ.

Jaha đã góp phần rất đáng kể đánh thức sự quan tâm của dư luận Mỹ trong việc phản đối hủ tục cắt âm vật. Ngoài các chiến dịch truyền thông cụ thể, cô còn khởi động một đơn kiến nghị tập thể trên trang Change.org, kêu gọi chính quyền của Tổng thống Obama có kế hoạch cụ thể chấm dứt hủ tục này.

Với hơn 221.000 chữ ký thu thập được, tổng thống Mỹ cho biết ông sẽ yêu cầu những người có trách nhiệm làm một báo cáo nghiên cứu về vấn đề này để chính quyền xem xét và có những bước giải quyết tiếp theo.

Trong khi chờ đợi những đổi thay mạnh mẽ, tích cực, nỗ lực hành động để thay đổi của Jaha đã truyền cảm hứng cho một thế hệ thiếu nữ từng là nạn nhân của tục cắt âm vật, giúp họ có tinh thần phản kháng mạnh mẽ hơn. Cô đang đào tạo thêm những cô gái khác trở thành chuyên gia tư vấn để giải quyết hủ tục này ngay trong chính cộng đồng của họ.

D.KIM THOA (Theo POINTSOFLIGHT)

Treo bảng thịt bò, hóa ra thịt trâu, thịt heo rừng

Cán bộ đoàn liên ngành huyện Củ Chi (TP.HCM) kiểm tra cơ sở biến thịt trâu thành thịt bò bán cho người tiêu dùng sáng 2-4 - Ảnh: Trạm thú y Củ Chi cung cấp

Cùng với các sản phẩm gia súc, gia cầm khác, các loại thịt trâu (chủ yếu là từ Ấn Độ) được nhập về VN với số lượng lớn nhưng trên thị trường hầu như vắng bóng thịt trâu, thay vào đó là thịt bò giá rẻ. Trong khi đó, nhiều vụ dán nhãn “nhầm” thịt trâu thành thịt bò khi đưa đi tiêu thụ đã bị các cơ quan phát hiện và xử lý.

Thịt bò giá...
100.000 đồng/kg!

Khi nghe chúng tôi đến khảo sát giá thịt bò để mở quán ăn, chủ một cửa hàng bán thịt bò trên đường Tân Kỳ - Tân Quý (TP.HCM) cho biết đây là thịt bò Củ Chi nên giá rất cao, bán với mức giá cho sinh viên sẽ không có lời.

Nếu em sử dụng thịt để chế biến thành món bò né bán quán bình dân, giá rẻ thì phải lấy thịt bò loại khác, loại thịt bò có nguồn gốc nhập khẩu từ Ấn Độ, giá rẻ hơn rất nhiều” - vị này gợi ý và đề nghị chúng tôi để lại số điện thoại để liên lạc sau.

Gọi vào số điện thoại được đăng kèm tại một trang web chuyên cung cấp thịt bò trên mạng, chúng tôi được một người đàn ông tự xưng là Hòa làm việc tại một công ty cung cấp thịt bò Ấn Độ đông lạnh ở Q.Gò Vấp cho biết giá thịt tại đây dao động từ 100.000 - 120.000 đồng/kg.

Khi nghe chúng tôi thắc mắc giá thịt bò tại đây thấp hơn một nửa so với giá thịt bò trên thị trường, ông Hòa thừa nhận tất cả các mặt hàng tại đây đều là thịt trâu được nhập từ Ấn Độ, rồi gắn mác thịt bò cho dễ bán.

“Loại thịt này đang được cung cấp tại một hệ thống siêu thị, chỉ cần đến đó mua theo các mã như thăn ngoại (46), philê (31), đùi gọ (42), bắp hoa (60S) về dùng thử, nếu thấy được thì tới lấy hàng, bởi cùng một nguồn cung” - ông Hòa cho biết.

Tương tự, tại một địa chỉ chuyên cung cấp thịt bò giá rẻ trên đường Nguyễn Thị Tú (Q.Bình Tân), một người đàn ông tên Tuấn lấy từ trong tủ đông ra các tảng thịt được đóng gói trong các bọc nilông phân sẵn khối lượng có ghi xuất xứ từ Ấn Độ để giới thiệu với chúng tôi.

Theo ông Tuấn, các mặt hàng tại đây được bỏ sỉ cho các mối, thường là loại có trọng lượng khoảng 20kg, giá từ 65.000 - 115.000 đồng/kg để dành bán dần, hạn sử dụng trong vòng một năm.

Ông Tuấn khẳng định phần lớn các nhà hàng tiệc cưới trên địa bàn đều sử dụng loại thịt này để chế biến các món ăn, thậm chí có thời gian một nhà hàng trong chuỗi nhà hàng rất nổi tiếng cũng lấy thịt tại cơ sở này để chế biến.

“Chỉ cần sơ chế và ướp, thịt sẽ có hương vị như thịt bò và chắc chắn không bị đen sau khi chế biến” - ông Tuấn khẳng định, đồng thời cho biết luôn nói rõ với khách mua đây là thịt trâu chứ không phải bò nhưng khách hàng đa số mua về đều dùng để chế biến thành các món ăn có gắn mác bò như phở bò, bò né, bò kho, lagu bò... Chúng tôi thử mua 1kg thịt về sơ chế tẩm ướp, khi nấu lên quả thật bằng mắt thường không thể nào nhận ra đây là thịt trâu. Tuy nhiên, trên sớ thịt có máu bầm bị tụ, một số chỗ thịt đổi màu sậm có dấu hiệu bị hư.

80% “thịt bò giá rẻ” 
là thịt trâu Ấn Độ

Đó là khẳng định của ông Long - một chủ cơ sở bán thịt bò giá rẻ tại Q.Bình Thạnh. Theo ông Long, thịt trâu từ Ấn Độ nhập về được bỏ mối cho các cửa hàng đông lạnh, chợ và các lò mổ để bán ngược ra thị trường. Tương tự, chị Trâm - chủ công ty phân phối thịt trâu Ấn Độ trên đường Phạm Văn Chiêu (Q.Gò Vấp) - cho biết thường bỏ mối cho các chợ, lò mổ, quán ăn.

“Chúng tôi có nói rõ đây là thịt trâu nhưng thường người sử dụng mua về để trộn lẫn vào thịt bò nhằm bán ra thị trường với giá gấp đôi” - chị Trâm nói.

Theo chị Trâm, nhìn bằng mắt thường không thể nào phân biệt được thịt trâu hay thịt bò bởi sau khi được nấu chín, thịt trâu cũng có màu sắc giống như thịt bò bình thường. Người nào sành ăn, tinh tế lắm mới phân biệt được.

Do đó, đa số các quán bò né, bò kho, phở, bún bò... đều sử dụng thịt trâu nhập khẩu từ Ấn Độ bởi giá thành rẻ, lợi nhuận thu về cao hơn nhiều so với thịt bò.

Tìm đến một địa chỉ phân phối chuyên về thịt bò nhập khẩu từ Ấn Độ trên đường số 1 (Q.Gò Vấp), chúng tôi được nhân viên ở đây nhiệt tình hướng dẫn các sản phẩm và cam kết sẽ giao hàng đến tận nhà nếu lấy số lượng lớn. Tuy nhiên, các sản phẩm của công ty đều là thịt trâu chứ không phải thịt bò như thông tin ban đầu.

“Thời hạn sử dụng ghi trên bao bì là một năm, nhưng quá trình nhập khẩu chỉ còn lại 9 - 10 tháng” - người này cho biết.

Cũng tại đây, chúng tôi được giới thiệu loại thịt đùi thái sẵn chuyên dùng để làm bò né, được công ty thường bỏ mối ở các quán ăn với giá 145.000 đồng/kg. Loại thịt này rất mềm và dễ ăn. Theo nhân viên này, các sản phẩm thịt trâu của công ty đều có thể làm tất cả mọi món ăn như thịt bò, từ bò né, bò kho, thịt bò tái đến bò bít tết, khách hàng khó mà nhận biết được loại thịt này vì mùi vị rất giống nhau. Trên danh thiếp của cơ sở này in chuyên cung cấp thịt bò có xuất xứ từ Úc, Ấn Độ... nhưng tất cả đều là thịt trâu Ấn Độ.

Trong vai người cung cấp thịt, chúng tôi tìm đến “tiếp thị” sản phẩm tại một số quán bò né giá rẻ và phở trên địa bàn thành phố, nhưng nhiều chủ quán từ chối với lý do đã có nguồn cung từ người thân.

Tuy nhiên, một số chủ quán ăn vẫn xin số điện thoại của chúng tôi để liên hệ sau.

“Cũng có nhiều người tới đây nói cung cấp loại thịt này nhưng tôi không lấy. Thịt này chỉ dùng cho chiên, xào, nấu chứ còn mấy món tươi, khách hàng đòi coi thịt rồi mới lấy nên khó bán lắm” - chủ một quán lẩu bò trên đường Tây Thạnh (Q.Tân Phú) nói.

Một chủ quán phở trên đường Phan Huy Ích (Q.Gò Vấp) cũng cho biết trước đây quán từng lấy thử loại thịt trâu Ấn Độ này để bán nhưng bị khách hàng chê, trong khi nước xương trâu Ấn Độ nấu xong có màu đục, không dùng được.

“Xương bò bên ngoài bán giá 32.000 đồng còn loại xương trâu này bán giá 25.000 đồng/kg. Giá cả không chênh lệch mấy nên sau lần lấy thử đó tôi không nhập loại thịt này nữa” - vị này khẳng định.

Ngày 25-3, Trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức phối hợp với Đội CSGT Rạch Chiếc, Đội QLTT Thủ Đức, TNXP kiểm tra tuyến quốc lộ 1A, phát hiện và xử lý 6 trường hợp vi phạm hành chính trong vận chuyển động vật, sản phẩm động vật không có giấy chứng nhận kiểm dịch, trong đó thu giữ 14.500kg thịt trâu Ấn Độ. Cũng trong tháng 3, Chi cục Thú y TP.HCM phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ và cơ quan chức năng xã Trung Chánh, xã Đông Thạnh (huyện Hóc Môn) phát hiện và tiêu hủy thêm 225kg gân trâu Ấn Độ và 158kg xương trâu bảo quản không đúng quy định. Trước đó, vào ngày 16-1, Chi cục Thú y TP.HCM phối hợp với Trạm thú y Hóc Môn, Đội QLTT huyện Hóc Môn, UBND xã Bà Điểm, UBND xã Xuân Thới Thượng tiến hành kiểm tra, xử lý 7 trường hợp vi phạm trong kinh doanh sản phẩm động vật, giết mổ gia súc trái phép, trong đó có trường hợp kinh doanh thịt trâu Ấn Độ đông lạnh không đúng quy định, thu giữ 145,3kg thịt trâu Ấn Độ.

Thịt heo cũng được “lên đời” thành thịt bò Không chỉ thịt trâu được dùng làm giả bò, ngay cả thịt heo rừng cũng được “lên đời” thành thịt bò qua bàn tay của các đầu bếp. Tại một quầy hàng bán thịt heo rừng trên đường Bình Long (Q.Bình Tân), người chủ cơ sở này cho biết thịt heo rừng có hai loại với giá 140.000 đồng và 170.000 đồng/kg, có thể “lên đời” thành thịt bò. “Nếu quán ăn có bán bò né và đồ nướng, thịt heo rừng này cũng có thể chế biến thành thịt bò. Tuy nhiên trong thời gian đầu nên lấy thịt mềm, tơ để giữ mối khách. Sau một thời gian có thể lấy thêm loại heo rừng già để trộn vào và quan trọng là phải tẩm ướp sao cho khách không nhận ra” - vị này gợi ý.

ĐỨC THANH - LÊ PHAN - 
VĂN TIÊN

3 "cái đỉnh" của đàn ông

Nói đến biểu đồ nội tiết sinh dục là để các đấng mày râu “biết mình biết ta” tự điều chỉnh bản thân để hài hòa với người bạn đời, “một trăm chỗ lệch kê sao cho bằng

Theo thống kê của Hội Y học giới tính Việt Nam, xét nghiệm máu cho thấy lượng nội tiết tố testosterone mức bình thường là 10-35 nanomol/lít.

Sau tuổi 30, nồng độ nội tiết tố sinh dục nam bị giảm khoảng 10% cứ mỗi 10 năm, khoảng 30% đàn ông từ 50 tuổi trở lên mắc chứng mãn dục nam.

Chính vì vậy tùy vào từng giai đoạn của cuộc đời, người đàn ông có những trải nghiệm khác nhau, những vốn liếng và vị thế khác nhau trong gia đình.

Từ các mốc tuổi tác 
của chồng

Các nhà chuyên môn cho rằng sở dĩ năng lực tình dục của phái mày râu có vẻ như được “nâng cấp” ở các thời điểm đó là vì nội tiết tố nam tăng lên một cách giả tạo để lấy đà trước khi chuyển sang một mặt bằng khác, từ tráng niên sang trung niên, từ trung niên sang cao niên.

Chả thế mà người ta đã tổng kết: sau những tháng ngày yêu đương đầy chất lý tưởng và đam mê, cần ít nhất "3 dạng phụ nữ" trong đời một người đàn ông.

Ở tuổi 35 anh cần một người cộng sự đắc lực để chinh phục và vượt qua những thách đố của trường đời, để kề vai sát cánh chung xây tổ ấm, tạo dựng sự nghiệp, nhất là thai nghén, sinh con, bú mớm và nuôi dạy chúng.

Bước qua tuổi 55, nghề nghiệp ổn định, gánh nặng mưu sinh đã tạm ổn, con cái trưởng thành, ông cần người bạn đời duyên dáng nồng nàn - đúng là một người tình - giúp ông cảm thấy trẻ lại và đầy sức sống.

Tuổi 75, cụ nào còn sống đến cái tuổi “thất thập cổ lai hi” này thì muốn một bàn tay ân cần lo cơm cháo thuốc men, nâng giấc, xoa dầu, đấm lưng bóp vai như một bà hộ lý phúc hậu.

Hầu hết những trục trặc hôn nhân đều xảy ra khi người đàn ông ở giai đoạn chuyển tiếp này. Chỉ thương các bà vợ, ngoài việc chu toàn các bổn phận làm người như cánh nam giới ra, còn phải “nghĩ nát óc” xem chồng mình cần gì để làm mới mình, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng phong phú đa dạng của “đối tác”.

Cho đến người vợ 
đang mơ ước

Nói đến biểu đồ nội tiết sinh dục là để các đấng mày râu “biết mình biết ta” tự điều chỉnh bản thân để hài hòa với người bạn đời, “một trăm chỗ lệch kê sao cho bằng”.

Biết được “diễn biến phức tạp” của 3 cái “đỉnh” này, chị em dư sức hóa thân “3 trong 1” thành người vợ đáng mơ ước của chồng mình.

Ở “đỉnh” đầu tiên, người vợ khôn ngoan sẽ nhận vai trò nội tướng nhưng vẫn quan tâm đến nghề nghiệp của mình, “hoàn thành chỉ tiêu sinh đẻ”, “nuôi con khỏe dạy con ngoan” mà không bị tụt hậu về hiểu biết để khép lại thời kỳ bỉm sữa là có thể phấn đấu tiếp.

Nghiêm túc coi việc thai nghén - sinh đẻ - cho con bú là một công việc nặng nhọc cần được chồng đãi ngộ xứng đáng. Thục nữ nuôi con vẫn không quên “chăm” tướng công. Chẳng cứ chồng mà nhiều người đàn ông tử tế đều quý mến và nể trọng người phụ nữ giỏi giang như thế.

Đến “đỉnh” thứ hai, vợ đừng dại gì giữ nguyên nếp cũ, tối ngày cày bừa chăm chỉ và chỉ lo tích cóp mà hãy dành thời giờ quan tâm chăm sóc bản thân (không có nghĩa là mở những cuộc trùng tu nhan sắc hoặc cho chồng xài... đồ giả), mà sao cho cả thần thái lẫn “nội thất” đều tươm tất, đầy sức sống. Nên nhớ chẳng có cô tình nhân nào luộm thuộm và hà tiện cả!

Những cặp vợ chồng ở lứa tuổi “thất thập cổ lai hi” còn có đủ cả “đôi bạn già” ngoài thời gian chăm lo cho con cháu, nên thu xếp để cùng nhau đi bộ (tập dưỡng sinh, yoga), thăm thú họ hàng bạn bầu, tham gia các câu lạc bộ của những người lớn tuổi... để tiếp tục được trao đổi, giao lưu, kéo dài tuổi thọ. Nên dành sự quan tâm đặc biệt đến nhu cầu thân mật của người bạn đời.

Nếu các cặp vợ chồng son cuồng nhiệt chinh phục hết “đỉnh” này đến “đỉnh” kia, thì những cặp “tình già” lại rất cần những cử chỉ nhẹ nhàng chậm rãi, những động tác, tư thế phù hợp với lứa tuổi, vừa với sức của mình để chầm chậm dìu nhau lên “sườn dốc” của cảm xúc. Cứ dăm bữa nửa tháng lại “hẹn hò” với nhau một lần là vừa với lứa tuổi này.

Tình dục là để diễn tả tình yêu thương và để truyền sinh, không phải bất cứ hành vi tình dục nào cũng dẫn đến sự sinh sản. Vợ chồng không chỉ là được ăn ở với nhau, mà là được thuộc về nhau. Vì thế, ở độ tuổi nào, vợ chồng cũng cần gắn bó mật thiết thân xác với nhau để nâng đỡ lòng chung thủy và xác nhận “quyền sở hữu” này.

THS.BS LAN HẢI

Tỏi, nguy cơ và hiệu quả

Ảnh: Nguyễn Văn Đàn

Nhưng dữ liệu nghiên cứu trên lâm sàng chỉ giới hạn ở một số trường hợp bệnh riêng lẻ, chưa đủ để đưa ra liều lượng tỏi chính xác khi điều trị ở trẻ. 

Việc xem xét dữ liệu cho thấy rằng viên tỏi hỗ trợ bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên, kết quả là tăng hiệu quả 1,7 lần so với giả dược. Không có những cải thiện đáng kể khi sử dụng tỏi để điều trị bệnh tim mạch ở trẻ, và cần nghiên cứu thêm để tìm hiểu ảnh hưởng của nó đối với huyết áp và nồng độ lipid ở trẻ em có nguy cơ tim mạch.

Các tác dụng phụ khác khi dùng nhiều và dài ngày gồm đau bụng, đầy hơi, hơi thở hôi, mùi cơ thể, đau đầu, mệt mỏi, chán ăn, đau cơ, chóng mặt và dị ứng (khởi phát cơn hen hoặc da nổi mụn).

Sử dụng quá nhiều tỏi có thể làm tăng nguy cơ chảy máu trong hoặc sau khi phẫu thuật vì làm máu loãng hơn.

Những người viêm loét dạ dày tá tràng hay các vấn đề về tuyến giáp nên hỏi bác sĩ trước khi dùng tỏi.

Một số các loại thuốc sau có thể tương tác với tỏi, cần chú ý khi sử dụng:

Isoniazid: thuốc này được sử dụng để trị bệnh lao. Tỏi có thể can thiệp vào sự hấp thụ của isoniazid, có nghĩa là thuốc không hoạt động tốt.

Thuốc tránh thai: tỏi có thể làm thuốc tránh thai kém hiệu quả.

Cyclosporin: tỏi có thể tương tác với cyclosporine, một loại thuốc uống sau khi ghép tạng, làm cho nó kém hiệu quả.

Thuốc kháng đông: tỏi có thể làm tăng hoạt lực của các thuốc kháng đông như warfarin (Coumadin), clopidogrel (Plavix), Sintrom và aspirin, làm tăng nguy cơ chảy máu.

Thuốc điều trị HIV/AIDS: tỏi có thể làm giảm nồng độ trong máu của thuốc ức chế protease, thuốc được dùng để điều trị người nhiễm HIV, làm giảm tác dụng của thuốc.

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): dùng chung có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.

Nên dùng tỏi thế nào?

- Có thể dùng ngắn ngày (3-5 ngày, thường không quá 1 tuần), hỗ trợ điều trị bệnh lý cảm lạnh, tiêu chảy với dạng nước tỏi: lấy 2-3 tép tỏi, đập giập, cho vào bát, thêm nước gấp 3-4 lần lượng tỏi, cho vào 1 ít đường phèn hoặc mật ong, hấp cách thủy 10-15 phút.

Uống nước tỏi hấp này khi còn ấm, ngày 2-3 lần. Tuyệt đối, không được nhỏ nước tỏi trực tiếp vào mũi, tai hoặc dán, đắp lên da. Do tỏi rất nóng nên có khả năng gây bỏng niêm mạc mũi, da.

- Không được dùng tỏi kéo dài nhiều ngày để tăng sức đề kháng dù dưới dạng nào (nước hấp tỏi, tỏi ngâm giấm, rượu tỏi...) cho trẻ nhỏ. Vì theo y học cổ truyền, tỏi có vị cay thơm nồng, tính nóng.

“Trẻ con thuần dương vô âm”, do đó khi dùng thuốc có tính dương, tính nhiệt như tỏi lâu ngày sẽ làm vượng phần dương, càng tổn thương phần âm, gây hại đến chính khí của cơ thể, trẻ càng dễ mắc bệnh, cơ thể nóng và mất tân dịch nhiều hơn.

Cũng như theo y học hiện đại, đến nay chưa có nghiên cứu nào khẳng định dùng tỏi lâu ngày sẽ tăng sức đề kháng, hệ miễn dịch tốt hơn. Mà hậu quả trước mắt là hơi thở sẽ có mùi, vị giác của trẻ sẽ kém hơn.

- Đối với sử dụng tỏi trên người lớn: để được an toàn, hãy tham vấn chuyên gia y tế về liều dùng cũng như thời gian sử dụng trước khi sử dụng. Đặc biệt nếu bạn có các bệnh lý mãn tính và đang dùng các nhóm thuốc điều trị dài ngày.

THS.BS NGUYỄN VĂN ĐÀN

Phương pháp tập luyện dành cho người bận rộn

TTO - Nếu ai đó muốn tập thể thao mà không có nhiều thời gian, lời khuyên của các nhà khoa học là thay thế bằng cách tập thể dục với cường độ cao khoảng 1 phút, 3 lần/tuần cũng giúp mang lại hiệu quả tập thể dục với cường độ thấp, kéo dài. 

Lời khuyên này dựa trên kết quả của một nghiên cứu mới đăng tải trên tạp chí PloS ONE.

Các nhà nghiên cứu thuộc Trường ĐH McMaster (Ontario, Canada) đã so sánh chương trình tập luyện “nước rút” (SIT) và chương trình tập luyện liên tục với cường độ vừa phải (MICT) trên 27 người lười vận động. Gần một nửa số này được tham gia tập luyện SIT 3 buổi/tuần hoặc MICT trong 12 tuần và một nửa số còn lại không tham gia tập luyện để đối chứng.

Kết quả cho thấy cả hai nhóm có can thiệp đều có hiệu quả trong việc cải thiện chức năng tim mạch, độ nhạy với insulin khi so với nhóm chứng. Các nhà nghiên cứu cũng ước tính hiệu quả 1 phút/3 lần/tuần tập SIT tương đương với 150 phút/tuần nếu tập MICT.

Được biết, ví dụ đạp xe tại chỗ theo phương pháp SIT gồm 2 phút đạp nhẹ khởi động, sau đó là 1 phút đạp nhanh hết tốc lực theo kiểu nước rút và sau đó là 3 phút đạp nhẹ thư giãn.

BS NGUYỄN TẤT BÌNH (Theo PLOS ONE)

Bé gái bị "cho về nhà lo hậu sự" được chăm sóc đặc biệt

Bé gái sinh thiếu tháng chỉ nặng hơn 700g đang được chăm sóc, điều trị đặc biệt tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa - Ảnh bệnh viện cung cấp

Chiều 29-4, các bác sĩ của Bệnh viện Nhi Thanh Hóa cho biết bé gái sinh thiếu tháng (mới 28 tuần, chỉ nặng hơn 700g) của sản phụ Phạm Thị Lý vẫn trong tình trạng bị suy hô hấp nặng do phổi bé còn non, có biểu hiện nhiễm trùng huyết.

Hiện bé đang được điều trị tích cực và còn phải nằm trong lồng ấp nhiều ngày để được các bác sĩ giỏi của khoa chăm sóc đặc biệt.

Cũng trong chiều 29-4, Sở Y tế Thanh Hóa đã làm việc với lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung, Bệnh viện Phụ sản tỉnh, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa để nắm toàn bộ thông tin vụ việc xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung chiều 26-4. Đồng thời có hướng xử lý, kiểm điểm các cá nhân có liên quan.

Trước đó, sau khi được cấp cứu tại Bệnh viện Phụ sản tỉnh, trưa 29-4, cháu bé sinh thiếu tháng của sản phụ Phạm Thị Lý (xã Hà Sơn, huyện Hà Trung) đã được chuyển sang Bệnh viện Nhi Thanh Hóa điều trị, chăm sóc đặc biệt.

Như đã thông tin, chiều 26-4, sản phụ Phạm Thị Lý đến Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung và sinh non bé gái mới được 28 tuần thai kỳ.

Lúc sinh ra bé vẫn thở, nhưng các y, bác sĩ bệnh viện không tư vấn cho gia đình đưa lên tuyến trên xử lý, cấp cứu trẻ sinh non mà để tại bệnh viện. Đến khi cháu thở yếu, có dấu hiệu ngừng thở, bệnh viện kết luận cháu khó sống nên thông báo cho gia đình lo việc hậu sự.

Chiều 26-4, gia đình ông Đỉnh đưa cháu gái sinh thiếu tháng về nhà để lo hậu sự. Sau 30 phút từ bệnh viện huyện về đến nhà, bé không tử vong mà da dẻ có dấu hiệu hồng hào trở lại nên gia đình gọi xe taxi đưa cháu bé lên Bệnh viện Phụ sản tỉnh Thanh Hóa cấp cứu.

Sau gần một giờ đồng hồ di chuyển từ nhà lên Bệnh viện Phụ sản tỉnh và nhập viện cấp cứu, cháu bé đã được các y, bác sĩ cứu sống.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Tống Văn Minh - phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung - cho biết chiều 26-4, sản phụ Phạm Thị Lý nhập viện trong tình trạng sinh thiếu tháng (thai nhi 28 tuần), vỡ ối từ nhà, chuyển dạ đẻ, ngôi ngược.

Sau khi sinh ra bé có dấu hiệu bị suy hô hấp, da tím tái, biểu hiện chết lâm sàng nên các y, bác sĩ bệnh viện tư vấn cho gia đình đưa về nhà lo hậu sự. 

Ngày 27-4, trong buổi làm việc với gia đình ông Nguyễn Ngọc Đỉnh, lãnh đạo bệnh viện đã có lời xin lỗi gia đình sản phụ Lý khi để xảy ra vụ việc đáng tiếc nêu trên.

HÀ ĐỒNG

Bệnh viện FV nhận chứng nhận chất lượng JCI

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến (giữa), ông Lương Ngọc Khuê (trái), Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, chúc mừng ông Jean Marcel, tổng giám đốc Bệnh viện Pháp - Việt, nhận Con dấu vàng chứng nhận chất lượng y tế quốc tế JCI - Ảnh: Quang Định

JCI là tổ chức độc lập, phi lợi nhuận, chuyên đánh giá và chứng nhận chất lượng cho các cơ sở y tế ở châu Á, châu Âu, Trung Đông và Nam Mỹ.

Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng các bệnh viện của JCI bao gồm 14 chương, 360 tiêu chuẩn và hơn 1.200 tiêu chí đo lường.

Những bệnh viện đạt chứng nhận này sẽ nhận được Con dấu vàng công nhận cam kết về an toàn và chất lượng trong chăm sóc bệnh nhân và quản trị bệnh viện.

FV cũng là nhà cung cấp dịch vụ y tế Việt Nam đầu tiên đạt chứng nhận quốc tế từ Tổ chức HAS (Haute Autorité de Santé, Pháp) vào năm 2007.

DIỆU NGUYỄN

Người mới phát hiện bệnh đái tháo đường dễ bị trầm cảm

Kết quả này được chia sẻ tại “Festival khoa học về bệnh đái tháo đường và rối loạn chuyển hóa” do Hội Nội tiết - Đái tháo đường Thừa Thiên-Huế tổ chức ngày 28-4 tại TP Huế.

Theo TS Đỗ Trung Quân, qua điều tra 231 người bị đái tháo đường tuýp 2 có đến 35,7% người bị trầm cảm. Đường huyết tăng thời gian dài sẽ làm thay đổi các yếu tố sinh học, đây là nguyên nhân phát sinh trầm cảm. Hơn nữa bệnh nhân mới phát hiện mắc đái tháo đường chưa được tư vấn điều trị, thường hoang mang, lo lắng, sợ hãi về bệnh, nghĩ đó là bệnh không thể chữa khỏi, suy kiệt về kinh tế, do đó tác động lớn đến tâm lý.

Nghiên cứu còn chỉ ra rằng nhóm lao động công nhân mắc đái tháo đường có tỉ lệ trầm cảm nhất trong các ngành nghề. Nguyên nhân do những công nhân ở Việt Nam phải làm việc với cường độ cao, nhiều áp lực mà thu nhập thấp, cộng thêm gánh nặng về bệnh tật, từ đó phát sinh những rối loạn về tâm thần.

Ngoài ra, nghiên cứu của TS Quân còn cho biết tỉ lệ bệnh nhân nữ tiểu đường tuýp 2 bị trầm cảm chiếm 22%, còn bệnh nhân nam có tỉ lệ 17,3%. Tuy nhiên, trầm cảm không liên quan đến trình độ học vấn cũng như tình trạng hôn nhân và không liên quan đến tình trạng kiểm soát đường huyết của người mắc đái tháo đường.

NGUYÊN LINH

Khánh thành Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang 1.300 tỉ đồng

TTO - Ngày 29-4, Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang tổ chức lễ khánh thành cơ sở mới đạt chuẩn quốc tế, tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỉ đồng tại số 60 Ung Văn Khiêm, P.Mỹ Phước, TP Long Xuyên.

Cơ sở mới Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang được đầu tư hơn 1.300 tỉ đồng - Ảnh: Đ.Vịnh

Bệnh viện mới quy mô 600 giường, cao 10 tầng, sân thượng có bãi đỗ trực thăng, diện tích sàn xây dựng 12.806m² nằm trên mặt bằng rộng 4,6ha; hiện có 34 khoa phòng và các bộ phận chức năng với đầy đủ trang thiết bị hiện đại, công tác khám chữa bệnh quản lý bằng công nghệ thông tin.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh, giám đốc bệnh viện, cho biết bệnh viện đã áp dụng các phương pháp điều trị kỹ thuật cao ở một số khoa. Khoa ung bướu hợp tác với Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, khoa chấn thương chỉnh hình và khoa ngoại tổng hợp đang được Bộ Y tế phê duyệt là bệnh viện vệ tinh cho Bệnh viện Chợ Rẫy.

Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang mới có khu vực tiếp đón, hướng dẫn bệnh nhân - Ảnh: Đ.Vịnh

Đ. VỊNH

​Thai phụ nhiễm virus Zika đã chấm dứt thai kì

TTO - Ngày 29-4, TS.BS Lê Quang Thanh, giám đốc Bệnh viện phụ sản Từ Dũ, TP.HCM, cho biết như vậy về sức khỏe thai phụ (33 tuổi, ở P. Thạnh Mỹ Lợi, Q.2, TP.HCM) được xác định bị nhiễm virus Zika hồi đầu tháng 4-2016 khi mang thai tám tuần.

Theo bác sĩ Quang Thanh, thai phụ này đã được bác sĩ chấm dứt thai kì cách đây gần ba tuần - sau khi đến theo dõi sức khỏe thai nhi tại bệnh viện.

Kết quả siêu âm thai tại Bệnh viện phụ sản Từ Dũ cho thấy thai nhi đã bị chết lưu (siêu âm không thấy tim thai) nên thai phụ được chỉ định chấm dứt thai kì.

Về việc thai chết lưu có liên quan đến người mẹ mang thai bị nhiễm virus Zika hay không, theo bác sĩ Quang Thanh, không khẳng định được vì có rất nhiều nguyên nhân làm cho thai bị chết lưu.

Như Tuổi trẻ đã thông tin, thai phụ này hàng ngày chỉ đi làm tại tòa nhà Petro Vietnam Tower (số 1 Lê Duẩn, P.Bến Nghé, Q.1) và đưa con đi học tại trường trên địa bàn.

Trước đó, chồng bệnh nhân đã công tác tại Malaysia, có về thăm nhà. Con bệnh nhân bị sốt vào ngày 26-3, khi lấy mẫu xét nghiệm cho kết quả âm tính với Zika.

Ngày 8-4, UBND TP.HCM công bố dịch Zika ở cấp qui mô phường xã và  sau hơn nửa tháng TP.HCM không phát hiện có ca nhiễm mới nào nên ngày 23-4 TP đã công bố hết dịch Zika.

Yên tâm đi chơi biển

Khách du lịch vui chơi trên bãi tắm ở Nha Trang, Khánh Hòa - Ảnh: Châu Anh

Tuổi Trẻ ghi nhận ý kiến các chuyên gia môi trường, dinh dưỡng về 
việc làm sao có một kỳ nghỉ vui vẻ, an toàn.

* Ông Trần Đình Lân 
(viện trưởng Viện Tài nguyên - môi trường biển):

Tắm biển ở các vùng ngoài khu vực ô nhiễm, tại sao không?

Viện chúng tôi cũng đang kiểm tra các mẫu nước, tảo, môi trường ở 4 tỉnh có cá chết bất thường. Mỗi mẫu phân tích phải tiến hành 3 lần để xác định thật chính xác nên chưa thể trả lời sớm. Nhưng trước mắt, tôi cho là tắm biển tại các vùng biển ngoài khu vực có cá chết bất thường, như Vũng Tàu, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Quy Nhơn... là hoàn toàn 
không có vấn đề gì.

* TS Đường Văn Hiếu  (trưởng khoa môi trường Đại học Khoa học Huế):

Cần đưa ra cảnh báo cho người dân

Khi đi tắm biển, ngoài những kỹ năng bơi lội, chống nắng, người dân cần hiểu biết về môi trường nước biển để tránh những hậu quả đáng tiếc về sức khỏe. Hiện nay, nhiều vùng biển trên thế giới đang tiềm ẩn một số rủi ro lớn gây ảnh hưởng đến sức khỏe như ô nhiễm kim loại độc, hay chất độc được giải phóng từ một số loài vi tảo...

Việc đưa ra các cảnh báo cho du khách, người đi biển về hiện trạng môi trường tại đó là hết sức cần thiết.

Trong trường hợp không có các cảnh báo, để tránh khỏi các vùng biển có chất lượng nước không an toàn cho sức khỏe chúng ta cần nhận biết một số dấu hiệu như: vùng nước có màu sắc khác thường (đỏ, nâu, nước màu cám, xanh lam đậm), khi tắm thấy ngứa, nóng rát mẩn đỏ ở da.

Sau khi ăn các loài thủy, hải sản, đặc biệt là ốc, hến, sò, nếu thấy các dấu hiệu như tê đầu lưỡi, đau đầu, chóng mặt, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng... cần đến ngay các cơ sở y tế để điều trị kịp thời.

* BS CKII Đỗ Thị Ngọc Diệp (giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM):

Đừng tẩy chay 
thủy, hải sản

Trong dịp nghỉ lễ, du khách đi biển có thể ăn bất cứ thực phẩm nào mình thấy thích, đảm bảo cung cách dinh dưỡng bình thường. Nhất là thưởng thức các loại thủy, hải sản, chủ yếu như các loại cá, mực, cua, sò... Đây là các loại đặc sản miền biển, được đánh bắt lên còn tươi nên giá trị dinh dưỡng rất cao.

Tuy nhiên không nên ăn quá nhiều, mất cân đối với nhu cầu cơ thể. Một số trường hợp người mắc bệnh chuyển hóa, đặc biệt người bị bệnh gút, ăn toàn hải sản có tác động xấu đến bệnh lý.

Cần duy trì chế độ ăn ba bữa chính hằng ngày. Tùy theo lứa tuổi, tình trạng sức khỏe có thể ăn thêm một hoặc hai bữa phụ. Quan trọng, dù bất cứ loại thực phẩm nào du khách cũng cần chú ý đến an toàn vệ sinh thực phẩm.

Nên ăn những thủy, hải sản có nguồn gốc rõ ràng, không nhiễm bệnh. Nhà hàng, quán ăn có giấy phép và các loại chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Để an tâm, mọi người có thể chọn những nhà hàng, quán ăn có thương hiệu.

Tại những vùng biển cá chết hàng loạt khi chưa biết nguyên nhân, việc tẩy chay ăn cá vô hình trung đang hại những nhà hàng, người dân làm ăn chân chính, có ý thức. Cá chết không rõ nguyên nhân đương nhiên không được ăn.

Nhưng có nhiều nhà hàng mua hải sản từ nơi khác về hoặc hải sản được đánh bắt từ lâu được đông lạnh dự trữ. Những loại hải sản này không có vấn đề gì.

Ngoài ra cơ quan chức năng cũng đã tăng cường kiểm tra, giám sát để đảm bảo cá chết không vào hệ thống buôn bán kinh doanh nên người dân phần nào yên tâm.

Người dân vùng biển đã rất nghèo khổ đừng nên tẩy chay thủy, hải sản hoàn toàn. Muốn chắc chắn, mọi người vẫn có thể yêu cầu nhà hàng cho xem loại thực phẩm mà nhà hàng chế biến, xem thực phẩm còn tươi sống hay không để yên tâm chọn lựa.

Trời nắng nóng, tránh để say nắng BS CKII Đỗ Thị Ngọc Diệp - giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM - khuyến cáo đi biển tốt nhất không nên để say nắng. “Thời tiết ở biển nắng, trời nóng nên cơ thể bị mất nước. Do vậy để tránh bị say nắng và rối loạn điện giải, mọi người cần chú ý uống nước thường xuyên, nửa tiếng một lần. Tốt nhất là uống nước khoáng. Khi đi dạo trên biển nên đội mũ rộng vành, mặc áo dài tay. Đặc biệt không tắm biển giữa trưa, nhất là từ 11g-14g. Với người bị say nắng, cần đưa ngay vào bóng mát, tháo bớt quần áo cho nằm nghỉ, cho uống nước muối đường, nước oresol cung cấp điện giải, sau đó đưa đi cơ sở y tế gần đó” - bác sĩ Diệp tư vấn.

Trao đổi về một số e dè của người dân về chuyện ăn cá biển, ông Nguyễn Thanh Phong - cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) - khẳng định việc hướng dẫn có ăn cá được hay không, cá nào nên ăn là nhiệm vụ của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) chỉ khuyến cáo đối với cá chết không rõ nguyên nhân để bảo vệ sức khỏe người dân. “Cục chúng tôi kiêm nhiệm tổ trưởng tổ công tác liên ngành về vệ sinh an toàn thực phẩm, đã có văn bản gửi chánh văn phòng UBND 4 tỉnh từ Hà Tĩnh tới Thừa Thiên - Huế đề nghị tổ chức thu gom cá chết tránh ô nhiễm môi trường, đồng thời ngăn chặn tình trạng thu gom, mua bán cá chết làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi. Các địa phương cũng cần sẵn sàng vật tư, hóa chất, thuốc men đề phòng ngộ độc thực phẩm liên quan đến cá chết không rõ nguyên nhân” - ông Phong cho biết.

TIẾN LONG - LAN ANH ghi

Cải thiện triệu chứng hen suyễn nhờ yoga?

Đây là kết quả của một nghiên cứu tổng hợp từ cơ sở dữ liệu Cochrane.

Các nhà khoa học đã phân tích 15 thử nghiệm ngẫu 
nhiên có kiểm soát với tổng số người tham gia khoảng 1.050 người với mức độ hen suyễn từ nhẹ đến trung bình. Trong số đó có 10 nghiên cứu tập trung đánh giá tác động của các bài tập yoga kết hợp giữa thiền định, hơi thở và tư thế, và 5 nghiên cứu chỉ tập trung vào các bài tập liên quan đến hơi thở.

Kết quả nhìn chung cho thấy việc tập yoga có thể giúp giảm bớt một số triệu chứng liên quan đến hen suyễn như khó thở, khò khè... nhờ đó 
chất lượng cuộc sống của họ cũng tăng lên.

Được biết, việc tập luyện yoga cũng có thể mang đến một số lợi ích sức khỏe khác như cải thiện sức khỏe thể chất, giảm căng thẳng, lo âu, trầm cảm, huyết áp.

BS NGUYỄN TẤT BÌNH, (Theo cochrane library)

​Apple ra mắt 4 ứng dụng chăm sóc sức khỏe trên điện thoại

CareKit giúp người dùng điện thoại tích cực và chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe của bản thân

Bốn ứng dụng trên nằm trong bộ CareKit của Apple nhằm khuyến khích người sử dụng tích cực và chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe của bản thân.

CareKit sẽ khai thác một số tính năng cảm biến trên các thiết bị của Apple để thu thập các số liệu về sức khỏe con người. Song song với CareKit dành cho bệnh nhân, ResearchKit sẽ cung cấp các số liệu cho giới chuyên gia nghiên cứu khoa học thực hiện các đề tài nghiên cứu thông qua iPhone.

Các ứng dụng trong bộ CareKit sẽ theo dõi mức độ hoạt động của con người, trọng lượng, chế độ dinh dưỡng. Nâng cao hơn, CareKit cho phép người dùng điện thoại theo dõi các triệu chứng cụ thể và quản lý tiến trình điều trị.

CareKit còn giúp các bác sĩ và bệnh nhân của họ giữ liên lạc với nhau, phục vụ quá trình khám và theo dõi bệnh từ xa.

Vì tính chất riêng tư, CareKit sẽ đảm bảo bảo mật thông tin cho người sử dụng khi họ đăng nhập. Trong điều khoản sử dụng nhấn mạnh việc cấm các nhà phát triển ứng dụng chia sẻ thông tin của người dùng cho bên thứ ba với mục đích tiếp thị hay khai thác dữ liệu cá nhân. Mọi thông tin cá nhân đều được ẩn danh trên hệ thống máy chủ.

One Drop sẽ là ứng dụng giúp bệnh nhân tiểu đường theo dõi các triệu chứng, số liệu về bệnh, thiết lập những tiêu chuẩn sức khỏe và chia sẻ thông tin ẩn danh với các bệnh nhân và bác sĩ trong cộng đồng.

Glow Nurture và Glow Baby tập trung vào từng thời kỳ mang thai của phụ nữ và những năm đầu đời của một đứa trẻ. Đối với thai phụ, những sự thay đổi về tình trạng sức khỏe sẽ được thông báo trực tiếp đến gia đình và dịch vụ y tế từ xa.

Start là ứng dụng hỗ trợ người bị trầm cảm chia sẻ tình trạng bệnh với bác sĩ để nhận được những lời khuyên cho từng trường hợp cụ thể.

Thậm chí các huấn luyện viên thể thao cũng có thể sử dụng CareKit để theo dõi sức khỏe và mức độ luyện tập của vận động viên.

Arthur Caplan, một nhà đạo đức y học sinh thuộc Đại học New York (Mỹ), cho biết: “Đây là tương lai của các dịch vụ y tế. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất sẽ được kiểm soát chất lượng khám chữa bệnh và thuyết phục bác sĩ sử dụng các ứng dụng này”.

Arthur Caplan nhấn mạnh rằng Apple nên đi chậm lại vì các bác sĩ và các dịch vụ y tế cần có thời gian để am hiểu hết về những ứng dụng công nghệ mới này.

MINH HUYỀN

Dẹp người mua mới dẹp được chợ tự phát?

Người dân buôn bán tự phát ở hẻm 81 Phan Kế Bính, sát hông chợ Đống Đa - Ảnh: Phan Thành

Bên cạnh việc đề nghị thành lập thí điểm cơ quan quản lý an toàn thực phẩm, Sở Y tế TP.HCM còn đề nghị dẹp 100% chợ tự phát với mục tiêu chung là quản lý vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm.

Rất nhiều người ủng hộ đề xuất này vì cho rằng đây là một trong những biện pháp giúp hạn chế tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan.

Không những vậy, việc dẹp chợ tự phát còn giảm bớt kẹt xe, đem lại trật tự cho khu vực dân cư, đồng thời cải thiện mỹ quan đô thị.

Chợ tự phát dành cho ai?

Việc dẹp chợ tự phát có thật sự giúp hạn chế tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan?

Tuy nhiều khu chợ tự phát bốc mùi hôi thối, xả rác bừa bãi, gây kẹt xe, ô nhiễm không khí và mỹ quan đô thị nhưng người dân vẫn chuộng mua bán tại những địa điểm này.  

Nhiều ý kiến cho rằng sở dĩ vì vậy là do chợ tự phát có vị trí thuận tiện, gần khu vực dân cư, giá thành cũng rẻ hơn so với thực phẩm ở siêu thị hay chợ chính thống vì người bán không phải trả tiền thuê mặt bằng.

“Nhiều người cũng có thói quen đi làm về tấp luôn vào chợ vỉa hè mua đồ, đỡ phải mắc công gửi xe. Do vậy những khu vực có chợ tự phát thường đông đúc người dân đậu xe bên đường để mua đồ, gây nên tình trạng kẹt xe” - bạn đọc Minh Phương nói.  

Một số bạn đọc cho rằng sở dĩ họ chuộng các khu chợ vỉa hè vì chúng gần khu dân cư nơi họ sinh sống. Vì vậy, nhiều ý kiến đề xuất chính quyền nên nghiên cứu xem khu vực nào chợ tự phát phát triển mạnh thì nên thành lập chợ chính thống hoặc siêu thị tại khu vực đó để người dân tiện mua bán.

Theo nhiều bạn đọc, muốn dẹp chợ tự phát phải bắt đầu vận động từ người dân. Người mua không mua, làm sao người bán ở chợ tự phát tồn tại?

Câu chuyện không dễ...

Theo KTS Trương Nam Thuận - Hội Quy hoạch phát triển đô thị VN, nếu xét về mỹ quan đô thị và văn minh của môi trường dân cư thì dẹp chợ tự phát là đúng. Tuy nhiên lấy đó làm cơ sở để dẹp nguồn thực phẩm bẩn thì chưa hiệu quả.

“Đây chỉ là một biện pháp nằm trong chuỗi giải pháp nhằm cải thiện vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Dẹp chợ tự phát không có nghĩa là sẽ ngăn chặn được nguồn thực phẩm bẩn tràn lan. Nhu cầu thực phẩm mỗi ngày của người dân thành phố là không thay đổi. Không được bán ở chợ tự phát thì thực phẩm bẩn vẫn có thể đến tay người tiêu dùng theo nhiều con đường khác.

Dẹp chợ tự phát đem lại cảm giác an toàn hơn, tuy nhiên lượng thực phẩm bẩn vẫn như thế, bị cấm chỗ này thì lại “tuồn” qua chỗ khác” - KTS Trương Nam Thuận cho biết.

Theo KTS Trương Nam Thuận, gốc rễ vấn đề nằm ở chỗ nhu cầu tiêu thụ thực phẩm của TP.HCM là quá lớn, nguồn sản xuất thực phẩm sạch không đủ khả năng cung cấp hết.  

Đồng tình với ý kiến trên, TS Võ Mai - phó chủ tịch Trung ương Hội làm vườn VN - cho rằng tình trạng thực phẩm bẩn phải được giải quyết từ khâu sản xuất, về cơ bản vẫn nằm ở việc kiểm soát đầu vào hơn là chặn đầu ra.

KTS Nguyễn Hữu Thái cho rằng việc dẹp chợ tự phát cũng góp phần đẩy lùi nạn thực phẩm bẩn tràn lan hiện nay.

Tuy nhiên theo ông Nguyễn Hữu Thái, thực phẩm ở chợ chính thống hay siêu thị cũng chưa chắc là an toàn, nếu chúng ta cứ thả lỏng việc kiểm tra như hiện nay.

Cần đặc biệt quan tâm tạo kế sinh nhai cho người dân

Theo PGS.TS Lưu Đức Hải - ĐH Khoa học tự nhiên Hà Nội, dẹp chợ tự phát không chỉ liên quan đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn là giải quyết vấn đề công ăn việc làm cho người dân.

Để dẹp chợ tự phát, không thể chỉ dùng các biện pháp hành chính thông thường mà cần một quy trình gồm nhiều bước, trong đó có việc xây dựng, quy hoạch khu chợ mới tạo điều kiện cho người dân buôn bán.

“Cần phải suy xét đến khía cạnh xã hội. Bất kỳ vấn đề nào liên quan đến cuộc sống của người dân cũng phải xem xét ở góc độ nhân văn, con người. Cho nên tôi cho rằng kèm theo các quyết định hành chính thì thành phố phải chuẩn bị các phương án giải quyết việc làm cho người dân buôn bán thật cụ thể” -  PGS.TS Lưu Đức Hải nêu ý kiến.

Có thể tính đến biện pháp cho người dân vay vốn để thuê sạp bán hàng trong chợ chính thức. Cần phải nghĩ đến nhiều giải pháp đồng bộ chứ không chỉ là một quyết định hành chính.

Đồng tình với ý kiến trên, TS Võ Mai cho rằng chủ trương dẹp chợ tự phát là đúng, nhưng trước khi dẹp phải tìm cách tạo kế sinh nhai cho người dân.

Không thể dẹp chợ tự phát trong ngày một ngày hai Theo KTS Nguyễn Hữu Thái, không thể trong ngày một ngày hai dẹp hết chợ tự phát, mà phải rà soát và có quy hoạch các điểm buôn bán trên từng địa phương, kể cả các điểm buôn bán tự phát cũ, cái nào cần duy trì, cái nào nên dẹp hẳn. Các chợ truyền thống cũng phải nằm trong quy hoạch mới này.  “Ở một số nước, điển hình như Singapore, vẫn duy trì các điểm buôn bán tự phát nhưng quy hoạch, sắp xếp lại gọn gàng, ngăn nắp và nhất là sạch sẽ. Ở Pháp vẫn nhìn thấy các chợ địa phương diễn ra theo mùa, luân phiên các điểm trong tuần theo lịch trình rõ ràng, khá hấp dẫn và ngăn nắp. Còn ở nước ta, chợ tự phát xuất hiện quá hỗn độn, gây mất trật tự công cộng. Phải lên kế hoạch làm theo lộ trình và mục tiêu cuối cùng là cho vào nề nếp, không nên để kiểu tự phát nhếch nhác như hiện nay” - KTS Nguyễn Hữu Thái cho biết.

Mời bạn đọc nghe các phát biểu trong bài:

>> PGS.TS Lưu Đức Hải:

Đang tải audio...

""

>> TS Võ Mai:

Đang tải audio...

""

VÕ HƯƠNG - AN NHIÊN - MAI NGUYỄN

Bé gái chết vì sặc cháo ở điểm giữ trẻ không phép

TTO - Ngày 28-4, Công an H.Hóc Môn (TP.HCM), cho biết đang điều tra, làm rõ vụ bé gái P.N.Q.T (1 tuổi) bị sặc cháo dẫn đến tử vong tại một điểm giữ trẻ tư nhân không có giấy phép hoạt động (Tổ 9, Ấp 2 X.Xuân Thới Thượng, H.Hóc Môn).

Trước đó, khoảng 11g30 ngày 26-4, Công an X.Xuân Thới Thượng nhận được thông tin tại nhà không số ở địa chỉ nêu trên, do bà Trần Thị Nga (47 tuổi, trú Q.4, tạm trú huyện Hóc Môn) tự lập nhóm giữ trẻ không giấy phép, không có chứng chỉ hành nghề xảy ra vụ việc bé P.N.Q.T, ăn cháo xay nhuyễn và bị sặc.

Theo lời khai ban đầu của bà Nga, khi bà đang cho bé T. ăn cháo thì bé T. khóc nên dẫn đến bị sặc thức ăn, ngạt thở và bị ngất.

Bà Nga bế bé T. lên, dùng tay vỗ vào lưng bé T. sơ cứu nhưng không được nên điện thoại cho mẹ bé T. là chị B.T.T. (tạm trú H.Hóc Môn) đến để đưa bé T. đi cấp cứu tại bệnh viện Đa khoa khu vực Hóc Môn.

Tuy nhiên, qua kiểm tra các bác sĩ cho biết bé T. đã qua đời.

ĐỨC THANH

Bệnh viện nói trẻ sơ sinh khó sống nhưng bé vẫn sống

Người nhà sản phụ Phạm Thị Lý trong buổi làm việc với lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung - Ảnh người nhà sản phụ Lý cung cấp

Ngày 28-4, gia đình ông Nguyễn Ngọc Đỉnh (trú tại thôn Trí Phúc, xã Hà Sơn, huyện Hà Trung, Thanh Hóa) có đơn gửi Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung, cơ quan chức năng, báo chí phản ánh về việc các y, bác sĩ của bệnh viện này có dấu hiệu tắc trách khi tiếp nhận, xử lý ca sinh thiếu tháng của con dâu ông Đỉnh.

Nội dung đơn thư của gia đình ông Nguyễn Ngọc Đỉnh nêu: sáng 26-4, chị Phạm Thị Lý (con dâu ông Đỉnh) có biểu hiện đau bụng, chuyển dạ, gia đình vội đưa chị Lý đến Trạm y tế xã Hà Sơn khám. Sau đó chị Lý được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung để chăm sóc kịp thời.

Đầu giờ chiều 26-4, sau khi vào Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung, các y, bác sĩ của khoa sản chăm sóc, giúp sản phụ Lý sinh được một bé gái.

Các y, bác sĩ của bệnh viện không tư vấn cho gia đình đưa lên tuyến trên cấp cứu, chăm sóc trẻ sinh non. Mãi đến khi bé gái thở yếu, có dấu hiệu ngừng thở, bệnh viện kết luận bé khó sống được nên thông báo cho gia đình lo việc hậu sự.

Chiều 26-4, gia đình ông Đỉnh đưa bé gái sinh thiếu tháng về nhà để lo hậu sự.

Sau 30 phút đưa bé từ bệnh viện huyện về đến nhà nhưng bé không qua đời. Trái lại da dẻ của bé có dấu hiệu hồng hào trở lại.

Lúc này, gia đình gọi ngay taxi đưa bé lên Bệnh viện Phụ sản tỉnh Thanh Hóa để cấp cứu.

Hiện cháu bé đang được chăm sóc đặc biệt tại Bệnh viện Phụ sản tỉnh với sức khỏe tiến triển tốt.

Chiều 28-4, trao đổi với Tuổi Trẻ về vụ việc nêu trên, ông Tống Văn Minh - phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung - cho biết chiều 26-4, sản phụ Phạm Thị Lý nhập viện trong tình trạng sinh thiếu tháng (thai nhi 28 tuần), vỡ ối từ nhà, chuyển dạ đẻ, ngôi ngược.

Sau khi cháu bé sinh ra thì có dấu hiệu bị suy hô hấp, da tím tái, biểu hiện chết lâm sàng, nên các y, bác sĩ của bệnh viện tư vấn cho gia đình đưa cháu về nhà để lo hậu sự.

Tuy nhiên, khi về đến nhà cháu bé lại thở được, sau đó gia đình đưa lên Bệnh viện Phụ sản tỉnh Thanh Hóa cấp cứu và được cứu sống.

Ngày 27-4, trong buổi làm việc với gia đình ông Nguyễn Ngọc Đỉnh, lãnh đạo bệnh viện có lời xin lỗi gia đình sản phụ Lý, khi để xảy ra vụ việc đáng tiếc nêu trên.

“Hiện nay, lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung đang yêu cầu y, bác sĩ của khoa sản trực, xử lý ca sinh thiếu tháng của sản phụ Lý viết tường trình toàn bộ vụ việc, để bệnh viện có căn cứ xử lý đối với tập thể, cá nhân liên quan.

Bệnh viện cũng đã báo cáo với Sở Y tế Thanh Hóa để xin ý kiến chỉ đạo xử lý vụ việc này.

Quan điểm của lãnh đạo bệnh viện là sẽ xử lý nghiêm cán bộ của mình khi phát hiện có sai phạm, tắc trách đối với bệnh nhân” - ông Tống Văn Minh khẳng định.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 28-4, ông Lê Hữu Uyển - trưởng phòng nghiệp vụ y kiêm người phát ngôn Sở Y tế Thanh Hóa - cho biết:

“Lãnh đạo sở đã nắm bắt thông tin vụ việc vừa xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hà Trung. Sở đang yêu cầu lãnh đạo bệnh viện này phải kiểm tra lại toàn bộ quy trình tiếp nhận, xử lý ca sinh thiếu tháng của sản phụ Lý, có hình thức xử lý cán bộ có liên quan theo quy định của ngành đồng thời trả lời gia đình sản phụ Lý khi có kết quả kiểm tra, xử lý vụ việc”.

HÀ ĐỒNG

Mẹ đăng ảnh vết mổ đầu con trai kêu gọi đội mũ bảo hiểm

Tấm ảnh về vết mổ của Jaden có thể là bài học kêu gọi mọi người đội mũ bảo hiểm, đặc biệt với trẻ em - Ảnh: CBS

Mọi việc chỉ thật sự trầm trọng khi Jaden phải đối mặt với tử thần vì không đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp.

Tháng trước, Jaden bất thình lình bị ngã khi đang đi xe đạp mà không hề đội mũ bảo hiểm. Dấu hiệu duy nhất mà cha mẹ cậu bé nhìn thấy được bằng mắt thường là vài vết trầy xước ở đầu gối và khuỷu tay. Cậu bé vẫn khẳng định với bố mẹ là “rất ổn”.

Ngày hôm sau Jaden vẫn rất vui vẻ và tràn đầy năng lượng, không có biểu hiện gì khác thường trừ việc càm ràm về những vết trầy xước ngoài da.

Trước khi đi ngủ, mẹ Jaden cho cậu uống aspirin để giảm đau.

Sau đó vài ngày, tình trạng của Jaden trở nên tồi tệ hơn. “Khi tỉnh dậy, Jaden hoàn toàn thờ ơ với mọi vật xung quanh và không muốn di chuyển cơ thể. Trong khi bình thường tỉnh dậy, Jaden thường chạy quanh nhà”, Tiffany Rivera, mẹ của Jaden chia sẻ.

Trên đường tới bệnh viện, Jaden liên tục nôn ói. Sau khi quét CAT, bác sĩ tại Bệnh viện West Palm Beach (Floria, Mỹ) đã mời Tiffany ra để nói chuyện: “Jaden đã bị gãy xương thái dương bên phải của hộp sọ và tụ máu ngoài màng cứng thái dương. Máu đã tụ giữa các bề mặt bên trong của hộp sọ và tụ cả trên một số lớp hộp sọ bảo vệ bên ngoài”.

Với cơ hội sống sót là 50/50, các bác sĩ cho biết họ chỉ có một tiếng để phẫu thuật cho Jaden trước khi cậu bé hoàn toàn mất hi vọng sống sót. Họ gọi sự phục hồi sau đó của Jaden là một “phép lạ”.

“Trong trường hợp như Jaden, các trường hợp tương tự có lẽ đã không qua khỏi. Chính Jaden cũng đã rơi vào tình trạng hai lần hôn mê sâu sau khi phẫu thuật”, một bác sĩ cho biết.

Jaden tỉnh lại sau ba tiếng phẫu thuật. Cậu bé hiện tại rất sợ xe đạp, không thể chơi thể thao và bất kỳ tác động nào ảnh hưởng tới phần đầu - Ảnh: CBS

Hiện tại Tiffany và Jaden đang tích cực hoạt động để nâng cao nhận thức về việc đội mũ bảo hiểm khi lưu thông. Đặc biệt, bậc phụ huynh phải lưu ý đội mũ bảo hiểm cho con em họ ngay cả khi chúng tập đi trên những chiếc xe đạp nhỏ. Câu chuyện của hai mẹ con Tiffany sau khi đăng lên Facebook đã nhận được hơn 30.000 lượt chia sẻ.

Jaden hiện đã tỉnh dậy sau cuộc phẫu thuật kéo dài ba tiếng đồng hồ. “Thằng bé muốn mọi người đều nhìn thấy vết khâu lớn trên đầu nó. Nó thực sự muốn giúp đỡ những đứa trẻ khác bằng việc kêu gọi đội mũ bảo hiểm”, Tiffany cho biết.

Jaden bây giờ rất sợ khi nhìn thấy chiếc xe đạp. Cậu bé không thể chơi thể thao, đặc biệt là những môn có liên quan tới đầu.

“Trẻ em là trẻ em. Chúng thường không nghe lời người lớn. Hi vọng nhìn thấy bức ảnh của Jaden, chúng ta sẽ xem đó là một ví dụ có thể xảy ra với bất kỳ ai nếu không đội mũ bảo hiểm”, Tiffany chia sẻ trên Facebook.

MINH HUYỀN

Cấp cứu khách ăn cưới do món cua hấp kèm rau sống

Bệnh nhân ngộ độc ở nhà hàng Bảo Quốc điều trị tại cơ sở y tế - Ảnh: L.Giang

Theo kết quả kiểm nghiệm của Trung tâm Y tế dự phòng Quảng Bình từ 6 mẫu bệnh phẩm, 5 mẫu thực phẩm mà Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Quảng Bình thu được ở bữa tiệc khai trương nhà hàng Bảo Quốc cho thấy: mẫu cua hấp kèm rau sống không đạt tiêu chuẩn vệ sinh do có tụ cầu vàng (Staphylococcus Aureus) vượt quá giới hạn cho phép.

Ngày 21-4, nhà hàng tiệc cưới Bảo Quốc ở xã Phúc Trạch (huyện Bố Trạch, Quảng Bình) thuê người nấu ăn cho buổi khai trương nhà hàng với khoảng 200 khách. Thực đơn gồm các món cua hấp kèm rau sống, mực lá hấp trộn thập cẩm, cá bớp hấp, ốc mỡ hấp, cháo thập cẩm, lợn bản nướng, xôi thập cẩm và sữa chua.

Đến 15g cùng ngày xuất hiện ca ngộ độc thực phẩm đầu tiên với các triệu chứng đau bụng, nôn, đi ngoài phân lỏng, sốt... Tiếp đó có thêm 26 người khác ngộ độc (23 người trong số đó phải điều trị tại các cơ sở y tế).

Ngày 23-4, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Quảng Bình đã yêu cầu nhà hàng Bảo Quốc tạm ngừng hoạt động chờ kết quả kiểm nghiệm mẫu thức ăn và điều tra xử lý vụ việc, đồng thời khắc phục sự cố ngộ độc thực phẩm xảy ra tại nhà hàng này.

Cặp bé gái dính vào nhau quyết không tách rời

Pin và Pan giải thích với các bạn cùng lớp về "hai cô bé, một cơ thể" là vì họ muốn được gần gũi bên nhau mãi mãi

Hai cô bé vẫn có bốn cánh tay nhưng chỉ có hai chân. Mặc dù được bác sĩ gợi ý tách phần cơ thể bị dính lại thành hai cá thể tự do, Pin và Pan lại từ chối và nhất định phải được ở bên nhau.

Lớn lên cùng nhau, Pin và Pan chia sẻ quần áo, thức ăn, niềm vui, nỗi buồn và cả những tâm sự trong sâu thẳm tâm hồn. Hai cô bé đã cùng nhau học cách vận dụng tất cả các chi để đi lại, ăn uống, mặc quần áo, vệ sinh và thậm chí leo lên cầu thang hoặc đạp xe ba bánh một cách thuần thục như bao đứa trẻ khác. Di chuyển của Pin và Pan được nhiều người ví như một chú cua bò ngang.

Tình trạng các cặp song sinh bị dính vào nhau rất hiếm, khoảng 1 trong 2,5 triệu ca sinh.

Đối với những đoạn đường dài hơn như đến trường học, hai chị em chở nhau trên chiếc xe ba bánh màu hồng. Đến lớp, cô giáo sẽ đỡ Pin và Pan vào chỗ ngồi là một chiếc xe lăn được thiết kế riêng cho cả hai.

Pin và Pan được theo học tại ngôi trường Nakhonsawanpunyanukul, một trường học dành cho những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Tại đây sự hồn nhiên, vui vẻ và nghị lực của hai chị em đã thật sự làm các giáo viên và nhân viên phải cảm động.

Giải thích về việc hai cô bé, một thân thể, Pin và Pan cho biết: “Chúng cháu muốn được gần gũi nhau hơn”.

Sau thời gian đi học, tất cả giáo viên đều nhận ra Pin và Pan không hề khác với những đứa trẻ cùng trang lứa. Cả hai luôn sống hòa đồng và được tất cả bạn bè trong lớp yêu mến.

Thầy hiệu trưởng và gia đình có một niềm tin mạnh mẽ vào khả năng học tập và ước mơ trở thành bác sĩ của hai cô bé.

Sanay Rompoyen, ông nội của hai bé gái, cho biết: “Đôi khi hai con bé cũng rất cứng đầu, lém lỉnh. Chúng không thích bị ép phải làm điều gì, nếu thích chúng sẽ cố gắng làm bằng được. Một đứa thì thích tóc ngắn con trai, một đứa lại mê tóc dài. Một đứa thích ăn mì, còn đứa kia thì không”.

Mặc dù bác sĩ đã đề nghị sẽ giúp Pin và Pan tách cơ thể với nhiều kỹ thuật hiện đại và khả năng thành công cao, cả hai vẫn một mực không chịu tách rời mà chỉ muốn được ở gần nhau.

“Có thể sẽ tốt hơn nếu hai cháu bé được tách rời. Tuy nhiên, bây giờ tôi lại không nghĩ thế vì Pin và Pan đang rất hạnh phúc với những gì chúng có”, ông nội hai bé cho biết.

Nhìn hai cháu sống hòa hợp, vui đùa bên nhau, bà nội cũng chia sẻ: “Bây giờ tôi lại không muốn nhìn hai cháu tách ra, ngay cả khi chúng có thể. Điều ấy chưa bao giờ xuất hiện trong tâm trí tôi”.

Clip cặp đôi Pin và Pan

* Hình ảnh cặp đôi Pin và Pan:

MINH HUYỀN

Ngăn chặn nguồn cá chết tuồn về TP.HCM

Ông Võ Văn Hoan (trái), chánh văn phòng UBND TP.HCM trả lời phỏng vấn tại cuộc họp báo ngày 28-4 - Ảnh: Mai Hương

Trưa 28-4, tại cuộc họp báo thường kỳ của UBND TP.HCM về tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội TP, trả lời câu hỏi của PV Tuổi Trẻ về việc TP có biện pháp nào để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người dân nếu có tình trạng thương lái vận chuyển cá chết từ miền trung vào TP tiêu thụ, ông Võ Văn Hoan, Chánh văn phòng UBND TP nhận định sự kiện cá tôm chết hàng loạt ở các tỉnh ven biển miền trung trong những ngày qua đã ảnh hưởng đến tâm lý của người dân TP.

Theo ông Hoan, TP.HCM là nơi rất nhạy cảm và chịu ảnh hưởng từ những biến động xảy ra ở các vùng miền khác.

Đợt hạn hán, xâm nhập mặn của các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long vừa qua đã góp phần ảnh hưởng đến tình trạng bệnh tật, tình hình mua bán lương thực, thực phẩm, thói quen tiêu dùng ở TP. Lần này, việc cá tôm chết cũng ảnh hưởng không kém.

Theo ông Hoan, trong thực tế, đã có báo đăng chuyện người dân, thương lái thu gom cá chết về làm thức ăn chăn nuôi hoặc đem mua đi bán lại rất phức tạp, đồng thời cho biết TP đã nắm được thông tin là Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn đã nghiêm cấm hành vi vận chuyển, tiêu thụ cá chết này.

Về phía TP.HCM, ông Hoan bày tỏ “nếu chúng ta không kịp thời ngăn chặn những thực phẩm bẩn thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến du lịch của TP. Hiện nay du lịch các địa phương cũng đang gặp khó, TP.HCM cũng sẽ gặp khó khăn”.

Ông Hoan khẳng định TP sẽ phối hợp với các địa phương đang xảy ra tình trạng cá chết để kiểm soát, ngăn chặn từ xa việc tuồn hàng về TP tiêu thụ. Hiện các doanh nghiệp chế biến, cung cấp thủy, hải sản của TP cũng đã chủ động chuyển vùng thu mua lùi về các tỉnh từ Nha Trang trở vào để phục vụ cho nhu cầu người dân TP.

MAI HƯƠNG

Có thể tích lũy chất độc nếu ăn cá nhiễm độc

Nhiều người dân ở khu vực Đá Nhảy, xã Thanh Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình vớt cá chết bán cho thương lái - Ảnh: Đoàn Thị

Trong những ngày qua, cá chết dạt vào bờ biển, xuất hiện từ phía bắc của tỉnh Thừa Thiên - Huế, tỉnh Hà Tĩnh và một số địa phương ở miền Trung gây hoang mang cho người dân khi cá và các chế phẩm từ cá là thực phẩm được sử dụng trong các bữa ăn hằng ngày.

Nhiều người nghi ngại nguyên nhân cá chết do các độc tố hóa học thì ảnh hưởng đến sức khỏe người dân như thế nào nếu ăn phải?

Theo BS.CK II Đào Thị Yến Thủy,  Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, “các loại hải sản như tôm cá mực chết tại hiện đang nghi ngờ do nhiễm độc hóa chất khi sử dụng làm thực phẩm có nguy cơ gây nhiễm độc hóa chất khiến cơ thể bị ngộ độc cấp (nôn ói, tiêu chảy, sốt, đau bụng...), hoặc tích lũy trong cơ thể do không thải ra ngoài được lâu dài sẽ gây rối loạn chuyển hóa hoặc rối loạn hoạt động chức năng các cơ quan trong cơ thể”.

Trong khi đó, nhiều thông tin về việc cố thu gom cá chết tại các vùng biển này của người dân khiến người tiêu dùng thêm lo lắng khi sử dụng cá. Bạn đọc Công Sang thắc mắc “cá chết sẽ xử lý như thế nào, nếu bị tuồn vào thị trường, các quán nhậu hoặc bán để làm thức ăn gia súc sẽ ra sao?”.

Trao đổi về vấn đề sử dụng cá chết sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào, BS Yến Thủy cho biết: “cá chết bị ươn thối sẽ gây ngộ độc thực phẩm, tăng nguy cơ dị ứng như mề đai da, phản ứng phản vệ như sưng phù đỏ da, hen suyển, tiêu phân máu...”. Hoặc cũng có thể xuất hiện hiện tượng tích lũy chất độc trong cơ thể do không thải ra ngoài được, lâu dài sẽ gây rối loạn chuyển hóa hoặc rối loạn hoạt động chức năng các cơ quan bộ phận trong cơ thể.

Không chỉ là thực phẩm sử dụng tươi trong các bữa ăn hằng ngày, cá còn dùng làm nguyên liệu chế biến các chế phẩm khác như nước mắm, các loại mắm làm từ cá, khô cá… cũng khiến người dân lo ngại khi sử dụng.

“Với các phương pháp chế biến hải sản chết thành dạng khô hay đem làm mắm thì không đào thải được độc chất nếu có nên vẫn còn nhiều nguy cơ cho sức khỏe” - BS Yến Thủy nói.

Vì vậy, theo bác sĩ Thủy, người dân không nên sử dụng hải sản chết để chế biến thành thực phẩm. “Trong thời điểm này, người dân nên mua cá ở các siêu thị lớn để đảm bảo thực phẩm có nguồn gốc an toàn” - bác sĩ Thủy chia sẻ. 

Cớ sao ít miếng bỗng no ngang!

Chất lượng bữa ăn phụ thuộc nhiều vào tâm trạng khi ăn, tư thế ngồi chỉ là phần hỗ trợ - Ảnh: T.T.D.

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng trả lời câu hỏi này.

* Thưa bác sĩ, ngồi ăn theo kiểu Tây có lợi gì không?

- Kiểu ngồi này có lợi là thức ăn di chuyển từ thực quản dễ xuống ruột theo chiều của trọng lực. Nhưng nói vậy không có nghĩa là khen vì số bệnh nhân viêm loét dạ dày ở châu Âu không kém gì nơi khác.

Thêm vào đó, ngồi quá thẳng không hẳn có lợi. Bằng chứng là người có thói quen đứng ăn là đối tượng dễ béo phì vì ăn nhiều hơn người khác do có cảm giác không no khi mà bao tử chưa kịp căng thì thức ăn đã trôi mất!

* Thế thì ngược lại, ngồi ăn theo kiểu ta có hại gì không?

- Kiểu ngồi này chỉ bất lợi nếu thực khách khom quá nhiều lúc tranh gắp món ngon, nên thức ăn có thể đọng lại trong dạ dày và trào ngược. Thêm vào đó là khả năng thiếu máu ở chân nếu ngồi khoanh chân quá lâu, nhất là ở người huyết áp thấp. Nhưng nói thế không có nghĩa là chê vì từ bao thế hệ người da vàng với tập quán ngồi ăn như thế, nếu có vào bệnh viện thường vì lý do khác.

* Nếu so sánh Đông - Tây kiểu nào hay hơn?

- Xuống bao giờ cũng nên xuống cho êm. Rõ ràng là rối loạn tiêu hóa không hẳn do kiểu ngồi thế nào khi ăn, mà ở chỗ làm sao để món ăn được tiêu hóa tối đa trong dạ dày và di chuyển thuận chiều xuống ruột với vận tốc, lưu lượng đúng nghĩa hạ cánh an toàn, chứ đừng ngồi ỳ trong dạ dày quá lâu và thậm chí trào ngược về phía thực quản vì đường xuống kẹt xe.

* Nếu theo bác sĩ, ăn không xong không hẳn do tư thế ngồi, thế yếu tố nào quyết định để bữa ăn có ích cho thực khách?

- Yếu tố quyết định cảm giác thèm ăn trước bữa ăn, cảm giác ăn ngon trong lúc ăn và cảm giác nhẹ bụng sau khi ăn, chính là thời điểm và số lượng chất chua được phóng thích hài hòa với nhu cầu xay nhuyễn món ăn.

Thừa chất chua quá sớm trước bữa ăn hay quá trễ sau bữa ăn, thiếu chất chua trong lúc đang ăn đều là đòn bẩy để gia chủ mau no ngang sau khi mới nhấp vài miếng, khiến dạ dày dễ viêm loét, vì chất chua có mặt trong bao tử khi không có món ăn sẽ vô công rỗi nghề, bèn xơi tái niêm mạc dạ dày! Chính vì thế ngồi kiểu nào, chọn món ra sao cũng được, miễn là thực khách đừng thừa cũng đừng thiếu dịch vị.

* Có thực mới vực được đạo, có cần phải ăn cho nhiều, ăn theo kiểu lấy thịt đè người mới mong khỏe mạnh?

- Chất lượng là tiếng kép, nghĩa là phải đi đôi mới xong việc, nghĩa là phải đủ bộ mới xôm trò. Tiếng Việt người mình lại khéo ở chỗ trình tự. Lượng tuy quan trọng nhưng theo sau chất. Không nên thiếu lượng nhưng thường hễ đủ chất khó thiếu lượng.

Nói cách khác, ăn đến căng bụng nhưng ăn toàn chất vô bổ chỉ làm hại lá gan phải bỏ công giải độc. Ngược lại, các nhà nghiên cứu ở Đại học Essen, CHLB Đức đã chứng minh ngay cả với một bữa ăn không nặng ký nhưng hàm lượng các hoạt chất vẫn không thấp nhờ tiến trình dung nạp được triển khai tối ưu nếu thực khách cảm thấy bữa ăn “đáng tiền”.

Chức năng tiêu hóa được diễn tiến êm xuôi nếu thực khách tuy ăn chẳng bao nhiêu nhưng có tri kỷ cùng bàn, cứ như Bá Nha gặp được Tử Kỳ. Điều đó cho thấy dẫn truyền trên trục thần kinh - nội tiết - biến dưỡng chịu ảnh hưởng của cảm giác ngon miệng và hài lòng đến thế nào!

* Phải chăng bác sĩ cho là kiểu ngồi không quan trọng bằng 
vị giác?

- Đúng vậy. Nhờ nhiều mô hình nghiên cứu hiện đại trong thập niên này, hiện không ai nghi ngờ về vai trò đa dạng của thần kinh vị giác. Nếu tưởng chỉ cần món ăn dồi dào dưỡng chất đã đủ để cơ thể khỏe mạnh thì chỉ gần đúng. Món ăn bổ dưỡng đồng thời phải ngon miệng.

Bằng chứng điển hình chính là “hội chứng ngược đời” (paradox syndrom) theo kết quả nghiên cứu của giáo sư Renault ở Bordeaux, địa danh nổi tiếng về rượu vang. Ông đã so sánh hai nhóm đối chứng gồm:

- Nhóm I: Ăn uống đúng điệu kiêng khem từng li, nghĩa là vừa cân đong từng miligam đồng thời cữ muối, đường...

- Nhóm II: Ăn uống đúng điệu dân Bordeaux, nghĩa là có rượu vang, jambon, phômai lại thêm tiếng cười giòn trong mỗi bữa ăn.

Sau đó ông quả quyết nhóm I có tỉ lệ bệnh tim mạch cao gấp 3 lần nhóm II! Theo Renault, tâm trạng thoải mái trong bữa ăn, cảm giác hài lòng vì ngon miệng sau bữa ăn thậm chí quan trọng hơn thành phần dưỡng chất trong khẩu phần! Endorphine, nội tiết tố được tuyến yên phóng thích khi thực khách hài lòng, là đòn bẩy để gia chủ có giấc ngủ yên bình với cảm giác lạc quan khi thức dậy.

Hàm lượng endorphine tăng thấy rõ sau bữa ăn thoải mái, cho dù không cần cao lương mỹ vị. Ngược lại, dopamine, hoạt chất khiến gia chủ dễ quạu, khiến dòng máu trở nên đậm đặc, khiến tăng nhịp tim và huyết áp, bội tăng thấy rõ ở người ăn quá nhanh, vừa ăn vừa đọc báo, xem truyền hình, quẹt điện thoại... và nhất là khi ăn món dở ẹt!

* Theo bác sĩ, điều gì dễ khiến người ta nuốt không vô? - Biết là ăn ngon khi chén bát sạch, chỗ ngồi thoải mái, món ăn đậm đà bắt mắt, nhưng tính lại cho cùng món đại kỵ trên bàn ăn, khiến người ta đói meo nhưng nuốt không vô chính là gương mặt “thấy ghét” của người cùng bàn, câu chuyện “lãng xẹt” phải nghe trên bàn ăn. Hệ tiêu hóa rất thân thiết với giác quan. Mấy ai ăn ngon nếu “chướng tai, gai mắt”!

KHẢ LÊ thực hiện

Kháng sinh gây dị ứng nhiều nhất

Một trong hai người uống Allopurinol trị gút từ ngày 17-3, 15 ngày sau uống thêm thuốc nam và đến 17-4 bắt đầu nổi ban toàn thân, nhưng một tuần sau mới được chuyển tới Bệnh viện Bạch Mai.

Người còn lại ở Thái Nguyên, uống kháng sinh theo đơn trị viêm họng và ngay sau đó xuất hiện ban đỏ ngoài ra, loét miệng và được chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai.

Theo ông Thông, kháng sinh là nhóm gây nhiều trường hợp dị ứng nhất, kế đến là nhóm kháng viêm, các mỹ phẩm thì thường gây viêm da tiếp xúc... Tuy nhiên, chỉ có thể xác minh nguyên nhân dị ứng với các trường hợp dị ứng liên quan đến thuốc tân dược, còn thuốc nam thì rất khó xác minh nguyên nhân.

​Giảm cân bằng nha đam - xin đừng!

Nhiều gợi ý rằng: “Chất nhờn có trong thân nha đam khi vào cơ thể sẽ giúp cho cơ quan tiêu hóa của bạn hoạt động tốt hơn, vừa giúp giải độc mà vẫn hấp thụ được dinh dưỡng. Khi sử dụng nha đam sẽ giúp bạn tạo cảm giác mau no và no lâu hơn, từ đó sẽ kiềm chế được các cơn đói cũng như hạn chế quá trình tích tụ mỡ thừa”.

Điều đó có đúng không về y học hiện đại và y học cổ truyền?

Hiện nay, chỉ có một số nghiên cứu tác dụng giảm cân của nha đam nhưng chỉ thực nghiệm trên chuột, nghiên cứu trên người rất hạn chế, mặt khác hiệu quả giảm cân trên chuột cũng không cao.

Đồng thời theo Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, nha đam còn có một số độc tính nếu dùng quá liều hoặc kéo dài sẽ gây tổn thương gan (viêm gan cấp, tăng men gan...), suy thận, ảnh hưởng thai nhi, hạ huyết áp, rối loạn chức năng tuyến giáp, tương tác thuốc (Digoxin chữa suy tim, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng đông, thuốc chống rối loạn nhịp, thuốc kháng giáp...). Tác dụng không tốt này chủ yếu do các thành phần có trong nhựa cây (nhựa vàng chảy ra sau khi cắt lá nha đam).

Trong khi đó, chúng ta thường sử dụng gel nha đam (phần trắng, nhớt sau khi gọt bỏ vỏ xanh) trong ăn uống và làm đẹp, nhưng qua nghiên cứu đo lường cho thấy dù rửa trôi phần nhựa vàng thì phần gel này vẫn còn các hoạt chất anthraquinone trong gel, tuy với liều thấp hơn nhựa cây.

Theo y học cổ truyền, thành phần nhựa cây nha đam thường được sử dụng với mục đích thanh nhiệt, thông tiện, là chất tẩy xổ mạnh, chữa táo bón, có tính hàn.

Nhưng dùng lâu dài sẽ làm rối loạn đặc tính hàn - nhiệt của cơ thể, làm mất quân bình âm - dương, là nguyên nhân gây rối loạn, giảm sút dương khí, chính khí không vững mạnh, cơ thể sẽ cảm thấy lạnh hơn, tiêu hóa kém, hay tiêu chảy, phân sống, rối loạn tiểu tiện, điều nhiệt...

Do vậy khi dùng nha đam giảm cân thông qua tác dụng tẩy xổ của anthraquinone không những không làm giảm cân mà còn gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng về lâu dài. Vì vậy xin đừng dùng nha đam trong giảm cân!

THS.BS NGUYỄN VĂN ĐÀN (giảng viên Đại học Y dược TP.HCM)

​Brazil ghi nhận 91.000 ca nhiễm mới virút Zika

Phun thuốc diệt muỗi phòng virút Zika lây lan ở phía nam Brasília, Brazil - Ảnh: AFP

Theo AFP, cụ thể, trong khoảng thời gian từ 3-1 đến 2-4, Brazil đã có 91.387 trường hợp nhiễm virút Zika. Trong đó, khu vực đông bắc nước này có tới 30.286 ca nhiễm. Đã có 3 người chết vì loại virút do muỗi truyền.

Brazil hiện có khoảng 1,5 triệu ca nhiễm virút Zika trong tổng số ước tính 2 triệu người nhiễm virút này toàn thế giới ở hơn 40 quốc gia.

Mặc dù đã có hàng loạt nghiên cứu nhưng tới nay người ta vẫn còn hiểu biết rất ít về loại virút này. Ví như việc virút Zika có thể ẩn nấp bao lâu trong cơ thể người, mức độ lây nhiễm virút này qua đường tình dục ra sao, danh sách đầy đủ về các chứng bệnh cũng như rối loạn nào do nó gây ra như thế nào và đâu là những loại muỗi có khả năng lây truyền virút đó.

Giới khoa học gần đây đã thống nhất quan điểm virút Zika là nguyên nhân gây bệnh đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh và gây ra những trục trặc hệ thần kinh có thể tấn công cả người lớn như hội chứng Guillain-Barre gây liệt và tử vong.

Hiện chưa có vắc xin hay thuốc điều trị virút Zika.

Trong số các ca nhiễm tới nay ở Brazil có 2.844 thai phụ. Giám đốc cơ quan kiểm soát bệnh truyền nhiễm Brazil, Claudio Maierovitch nói: “Tới nay vẫn chưa thể khẳng định được bao nhiêu phần trăm thai phụ dương tính với virút Zika sẽ sinh ra con bị bệnh đầu nhỏ”.

Trong khi đó, số ca bị sốt xuất huyết cũng tăng vọt lên 802.429 ca, tăng 13,7% so với cùng kỳ năm ngoái tại Brazil.

D. KIM THOA

Không có thủy ngân trong không khí ở Hà Nội

Theo ông Tùng, sau khi có thông tin từ quan trắc của Đại sứ quán Mỹ về ô nhiễm bụi ở Hà Nội gần đây, ông có nói vấn đề thủy ngân là vấn đề mới, của toàn cầu và của cả VN.

“Tôi khẳng định không có kết quả nào nói có thủy ngân bay lơ lửng trong không khí, vì vậy không có cảnh báo nào về việc này” - ông Tùng nhấn mạnh.

Về ô nhiễm bụi ở Hà Nội, ông Tùng cho biết đây là vấn đề được nói nhiều lần, mức ô nhiễm bụi gấp 1,5 lần quy chuẩn cho phép đối với bụi PM2,5.

“Với tình trạng ô nhiễm bụi, thường ô nhiễm vào giờ cao điểm. Vì vậy, khuyến cáo với người dân là cần theo dõi thời tiết, tránh nơi bụi bặm. Đặc biệt, khi đi đường cần đeo khẩu trang. Thực hiện các hành động bảo vệ môi trường như dừng trước đèn đỏ trên 15 giây thì nên tắt động cơ. Đặc biệt, phải ngừng việc đốt rác, đốt rơm rạ ngoài trời như hiện nay” - ông Tùng khuyến cáo.

Theo ông Nguyễn Kim Sơn - nguyên phó giám đốc phụ trách Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), thủy ngân có thể xuất hiện trong không khí do hiệu ứng nhà kính, rác thải công nghiệp, khí thải ôtô...

Thủy ngân là kim loại nặng độc hại với sức khỏe, nếu trong không khí có thủy ngân, ông Sơn cho biết tùy hàm lượng sẽ gây độc khác nhau, nhưng mức độ nặng có thể kích thích đường hô hấp, gây khó thở, tác hại đến da...

XUÂN LONG - L.ANH

Trẻ cần tầm soát bệnh suy giáp bẩm sinh

Theo các bác sĩ, tốt nhất gia đình nên chọn những bệnh viện có tầm soát bệnh suy giáp bẩm sinh để sinh con - Ảnh: T.T.D.

Một “cô bé” 21 tuổi nhưng chỉ cao 1m, nói không rõ tiếng và không biết tự vệ sinh cá nhân. “Cô bé” này được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP.HCM) khám bệnh sau nhiều năm đi khám ở nhiều cơ sở y tế nhưng không tìm ra bệnh.

Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, các bác sĩ cho bệnh nhân làm xét nghiệm máu và chẩn đoán bệnh nhân bị suy giáp bẩm sinh.

Do phát hiện bệnh quá trễ nên việc điều trị chỉ giúp cải thiện bớt triệu chứng như táo bón, da khô lạnh, chậm nhịp tim... chứ không thể phục hồi sự phát triển về thể chất, tinh thần. Bác sĩ Huỳnh Thị Vũ Quỳnh, khoa thận nội tiết Bệnh viện Nhi Đồng 2, đã kể lại như vậy.

Điều trị sớm, trẻ phát triển bình thường

Theo bác sĩ Huỳnh Thị Vũ Quỳnh, tỉ lệ trẻ bị suy giáp bẩm sinh là 1/3.500 đến 1/4.500 trẻ sinh sống. Hiện mỗi tháng tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 tiếp nhận trung 
bình 1-2 ca bị suy giáp bẩm sinh.

Trẻ mắc bệnh suy giáp bẩm sinh lúc mới sinh ra có triệu chứng mơ hồ nên các bậc cha mẹ rất khó nhận biết. Trẻ càng lớn, triệu chứng càng biểu hiện rõ như trẻ bị táo bón, vàng da kéo dài, da khô, khàn giọng, lưỡi thè, rốn lồi, chậm phát triển về thể chất như chậm tăng cân, chậm phát triển chiều cao, các mốc phát triển tâm thần theo tuổi chậm hơn trẻ bình thường.

Ví dụ trẻ 3 tháng tuổi đã biết cười, biết hóng chuyện... thì trẻ bị suy giáp bẩm sinh không có những biểu hiện này. Hoặc trẻ 3 - 4 tháng biết lật nhưng trẻ bị suy giáp bẩm sinh đến tháng tuổi này vẫn chưa biết lật, 9 tháng không biết ngồi, 1 tuổi không biết đi.

Tuy nhiên khi cha mẹ nhận thấy những triệu chứng này mới đưa trẻ đi khám, tìm được bệnh thì đã muộn vì hệ thần kinh của trẻ phát triển rất nhanh, đặc biệt trong năm đầu tiên bộ não của trẻ phát triển đạt được 75% bộ não người trưởng thành và đến 6 tuổi bộ não của trẻ phát triển hoàn chỉnh.

Nếu phát hiện bệnh và điều trị trễ sau 3 tháng, trẻ sẽ chậm phát triển về thể chất và tâm thần so với các bạn cùng lứa. Do vậy, tốt nhất trẻ nên được chẩn đoán sớm bằng chương trình tầm soát sơ sinh.

Ở những bệnh viện thực hiện tầm soát bệnh suy giáp bẩm sinh, 48 giờ sau sinh trẻ được lấy máu ở gót chân, sau đó được đo nồng độ TSH trong máu. Nếu TSH tăng, các bác sĩ sẽ nghi ngờ trẻ bị suy giáp bẩm sinh và nhân viên y tế sẽ liên hệ với người nhà để được chẩn đoán bệnh suy giáp bẩm sinh. Nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, trẻ sẽ phát triển 
như bình thường.

Qua nhiều năm điều trị bệnh suy giáp bẩm sinh tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, bác sĩ Quỳnh vẫn gặp nhiều trẻ bị suy giáp bẩm sinh phát hiện trễ. Một số trẻ được nhập viện vào khoa tiêu hóa vì bị táo bón, vàng da.

Có bé 5-6 tuổi mới được phát hiện bệnh với lý do đến khám là chậm phát triển về tâm thần, thể chất như chậm phát triển chiều cao, học không nhớ hoặc một bệnh lý khác.

Trước những triệu chứng này, các bác sĩ nghi ngờ trẻ bị suy giáp bẩm sinh nên cho trẻ xét nghiệm, chẩn đoán.

Nên được tầm soát bệnh

Suy giáp bẩm sinh là bệnh lý xảy ra do tuyến giáp không sản xuất đủ hormone (nội tiết tố) đáp ứng đủ nhu cầu cần thiết của cơ thể. Tuyến giáp sử dụng iôt thức ăn đưa vào cơ thể hằng ngày để tổng hợp ra loại tiết tố gọi là thyroxine. Nội tiết tố này giữ vai trò tối quan trọng cho quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ.

Nếu tuyến giáp hoạt động không bình thường, không sản xuất đủ thyroxine sẽ ảnh hưởng lên sự phát triển của cơ thể, đặc biệt là của não.

Điều quan trọng nhất trong bệnh suy giáp bẩm sinh là việc điều trị có hiệu quả tốt, đặc biệt điều trị trong giai đoạn sớm. Cách điều trị là bổ sung hormone tuyến giáp hằng ngày bằng đường uống suốt đời vào mỗi buổi sáng.

Bác sĩ sẽ theo dõi lâm sàng, nồng độ hormone tuyến giáp trong máu cho bệnh nhi vì nếu bệnh nhi uống hormone tuyến giáp nhiều quá sẽ bị cường giáp, còn uống 
ít quá bị suy giáp.

Sau khi điều trị tại bệnh viện, trẻ cần tái khám định kỳ, lúc đầu là 1 tháng, sau đó 3 tháng, còn khi cân nặng và chiều cao của trẻ ổn định, trẻ sẽ tái khám 6 tháng/lần.

Khi uống hormone tuyến giáp, tình trạng của bệnh nhi cải thiện thấy rõ, như trước khi uống da các bé rất khô nhưng uống vào da sẽ mềm mại, trẻ đang bị táo bón khi điều trị sẽ hết táo 
bón, lanh lợi hơn.

Bác sĩ Quỳnh khuyên tốt nhất các bậc cha mẹ nên chọn những bệnh viện có tầm soát bệnh suy giáp bẩm sinh để sinh con.

Trường hợp trẻ không được tầm soát, các bậc cha mẹ cần lưu ý những triệu chứng của bệnh suy giáp bẩm sinh để phát hiện sớm nhất bệnh như trẻ chậm tăng cân, chậm phát triển vận động, có dấu hiệu táo bón, vàng da kéo dài trong thời kỳ sơ sinh, khô da, khàn giọng... nên đưa trẻ đi khám sớm.

Một số dấu hiệu lưu ý ở trẻ - Táo bón, vàng da kéo dài, da khô - Khàn giọng, lưỡi thè, rốn lồi - Chậm phát triển về thể chất như chậm tăng cân, chậm phát triển chiều cao - Các mốc phát triển tâm thần theo tuổi chậm hơn trẻ bình thường.

THÙY DƯƠNG (thuyduong@tuoitre.com.vn)

Thực phẩm bẩn: địa phương không thể ngoài cuộc

Gà vịt không rõ nguồn gốc xuất xứ (không có đóng dấu của chi cục thú y) được bày bán tại một chợ tự phát ở TP.HCM - Ảnh: Hữu Khoa

An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) đang là vấn đề bức xúc trong dư luận, Chính phủ cùng các bộ ngành cũng như các địa phương cần có giải pháp quyết liệt để xử lý căn cơ, tận gốc chứ không thể để tình trạng mất ATVSTP ngày càng trầm trọng.

Bà Lê Thị Nga - chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp - đã khẳng định như vậy khi trao đổi với Tuổi Trẻ về các giải pháp căn cơ để hạn chế và tiến tới chấm dứt nguy cơ “con đường từ dạ dày ra nghĩa địa chưa bao giờ ngắn như thế”, “người VN đầu độc người VN”...

“Lẽ nào những cơ sở chăn nuôi dùng chất cấm nằm ngay cạnh trụ sở chính quyền, những cơ sở chế biến thực phẩm bẩn hoạt động công khai, người dân và báo chí đều biết tường tận nhưng chính quyền địa phương sở tại lại không biết

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga

Bà Lê Thị Nga - Ảnh: H.L.

* Nhiều ý kiến cho rằng tình trạng mất ATVSTP ngày càng báo động do hệ thống pháp luật hiện hành về lĩnh vực này vừa thừa lại vừa thiếu, còn chồng chéo và không khả thi...?

- Chúng ta có một thói quen là mỗi khi có vấn đề gì ở lĩnh vực nào, lỗi đầu tiên thường quy cho thể chế pháp luật thiếu, chồng chéo.

Tuy nhiên, với lĩnh vực đảm bảo ATVSTP, có thể nói hệ thống pháp luật điều chỉnh đã rất đầy đủ, từ luật điều chỉnh trực tiếp là Luật an toàn thực phẩm 2010 cho đến các luật chuyên ngành liên quan như Luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật, Luật thú y, Luật hóa chất, Luật thủy sản, Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng... Việc phân định trách nhiệm của các bộ ngành, chính quyền địa phương, người sản xuất hay kinh doanh... cũng đều rất rõ ràng.

* Nhưng vì sao “căn bệnh” mất ATVSTP không những không giảm mà ngày càng trầm trọng hơn, thưa bà?

- Theo tôi, nguyên nhân bao trùm nhất là vẫn còn rất nhiều yếu kém trong tổ chức thực hiện, thẩm quyền chưa đi đôi với trách nhiệm khi có vi phạm. Theo quy định, trách nhiệm quản lý nhà nước ở trung ương thuộc Chính phủ và các bộ trưởng theo từng lĩnh vực phụ trách, tại địa phương là UBND các cấp.

Việc người dân sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm không đảm bảo an toàn là rất đáng lên án, nhưng người đứng đầu chính quyền địa phương không thể không chịu trách nhiệm. Câu hỏi đặt ra là chính quyền cơ sở có biết tình trạng này tại địa bàn mình phụ trách không?

Lẽ nào những cơ sở chăn nuôi dùng chất cấm nằm ngay cạnh trụ sở chính quyền, những cơ sở chế biến thực phẩm bẩn hoạt động công khai, người dân và báo chí đều biết tường tận nhưng chính quyền địa phương sở tại lại không biết.

Nhân viên ban quản lý chợ Thái Bình, P.Phạm Ngũ Lão, Q.1, TP.HCM kiểm tra nguồn gốc rau quả bày bán của tiểu thương - Ảnh: Hữu Khoa

* Có một thực tế là nếu hàng làm ra để xuất khẩu, doanh nghiệp không dám sử dụng chất cấm nhưng vẫn vô tư sử dụng chất cấm trong sản xuất kinh doanh tại thị trường nội địa. Doanh nghiệp nước ngoài cũng rất nghiêm túc chấp hành pháp luật khi ở nước họ, nhưng sang đầu tư kinh doanh chăn nuôi tại VN cũng sử dụng kháng sinh, chất cấm?

- Đây chính là hệ quả tất yếu của việc chúng ta đã buông lỏng quản lý. Việc quy trách nhiệm cho mỗi chủ thể phải tương ứng với thẩm quyền họ được giao.

Quốc hội có thể chất vấn ông bộ trưởng về trách nhiệm trong quản lý việc nhập, sử dụng chất cấm dùng trong chăn nuôi, lạm dụng chất dùng sản xuất thuốc chữa bệnh cho người để dùng trong chăn nuôi.

Tuy nhiên, liệu có nên quy hoàn toàn trách nhiệm cho bộ trưởng về một số trường hợp vi phạm cụ thể tại địa phương trong khi chưa xem xét đến trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương sở tại.

Chẳng hạn, với các cơ sở sản xuất bún, bánh phở chứa hóa chất độc hại, dùng chất vàng ô để nhuộm măng tươi..., chính quyền cơ sở không thể không chịu trách nhiệm.

* Ông Trần Ngọc Vinh (phó trưởng Đoàn ĐBQH TP Hải Phòng): Thực phẩm bẩn diễn ra trước mắt phường xã Nếu cứ để tình trạng mất ATVSTP như hiện nay chúng ta sẽ phải trả giá rất đắt trong tương lai, xã hội phải bỏ ra chi phí kinh khủng để điều trị bệnh tật, chưa kể những hậu quả không thể lường trước được. Tuy nhiên, nếu chỉ các bộ ngành trung ương tích cực tham gia, chúng ta mới chỉ giải quyết phần ngọn. Muốn giải quyết tận gốc vấn đề ATVSTP, chính quyền địa phương ở các cấp phải vào cuộc quyết liệt, liên tục chứ không làm theo kiểu phong trào, “đánh trống bỏ dùi”. Trong thực tế, nhiều nông dân vẫn trồng riêng một luống rau để ăn bên cạnh nhiều luống rau để bán. Với luống rau để ăn, họ không phun thuốc kích thích, thuốc trừ sâu bởi nhận thức rõ rằng tồn dư các loại thuốc này là không an toàn cho sức khỏe. Còn tại các lò mổ, với những sản phẩm để bán, người ta ngang nhiên bơm nước vào trâu, bò, heo. Những việc như vậy xảy ra trước mắt những người hàng xóm, trước mắt ông trưởng thôn, ông chủ tịch xã, phường nên không thể nói là chính quyền không biết. Do đó, theo tôi, Chính phủ cần chỉ đạo quyết liệt, tạo nên một phong trào xã hội trong việc phát hiện, đấu tranh, xử lý vi phạm. Đặc biệt, nơi nào để xảy ra vi phạm mà không bị phát hiện, chính quyền địa phương đó phải bị xử lý trách nhiệm, bên cạnh việc xử lý nghiêm người vi phạm. Cũng cần nghiên cứu cơ chế thưởng với chính quyền cơ sở tích cực vào cuộc, ví dụ để lại cho họ phần tiền phạt thu được.

* PGS.TS Vũ Trọng Khải (chuyên gia nông nghiệp): Sản xuất nhỏ lẻ sao kiểm tra xuể Tình trạng mất ATVSTP diễn ra phổ biến thời gian qua một phần do các chính sách và hướng dẫn của Bộ NN&PTNT còn thiếu, chưa rõ ràng, chưa kịp thời hoặc chưa được áp dụng trong thực tiễn. Tuy nhiên, trách nhiệm của chính quyền các địa phương là không giám sát được hoạt động của các cá nhân, tổ chức trên địa bàn phụ trách. Do đó, theo tôi, cần phải rà soát lại các quy định về ATVSTP, đồng thời phải gắn trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác đảm bảo an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, tôi cho rằng việc gắn trách nhiệm cho chính quyền địa phương cũng chỉ là giải pháp giải quyết phần ngọn. Gốc rễ vấn đề mất ATVSTP của VN hiện nay chính là tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, tiểu nông, manh mún. Với một nền sản xuất như thế, dù có tổ chức hàng trăm đoàn đi kiểm tra cũng không giải quyết được vấn đề. Do đó, theo tôi, nền nông nghiệp VN phải được xây dựng lại theo hướng tích tụ ruộng đất, sản xuất lớn, công nghệ cao theo tiêu chuẩn quốc tế và phải do các doanh nghiệp nông nghiệp dẫn dắt. * TS Võ Mai (phó chủ tịch Trung ương Hội Làm vườn VN): Xảy ra ở đâu quy trách nhiệm nơi đó Có một thực tế là khi “nổ” ra một vụ việc mất ATVSTP quy mô lớn, các cơ quan quản lý thường tìm cách đổ lỗi cho nhau. Chẳng hạn như chất tạo nạc cấm vừa qua, Bộ NN&PTNT cho rằng việc cấp phép mà không quản lý nhập khẩu salbutamol là của Bộ Y tế. Trong khi đó, dư luận lại khẳng định lỗi của Bộ NN&PTNT, bởi đây là cơ quan có trách nhiệm đảm bảo ATVSTP cho người dân. Trong khi đó, chính quyền các địa phương gần như “vô can” trong các vụ bê bối thực phẩm mất an toàn. Mỗi khi thanh tra, kiểm tra phát hiện vụ việc người dân hay doanh nghiệp vi phạm và xử phạt, các địa phương thường báo cáo như là thành tích của họ. Nếu tình hình quá nghiêm trọng, Bộ NN&PTNT sẽ phải hứng chịu dư luận xã hội trong khi việc vi phạm xảy ra nhiều lần và nhiều năm trên địa bàn, địa phương lại không hay biết hoặc giải quyết không dứt điểm. Theo tôi, với trách nhiệm của cơ quan quản lý các hoạt động kinh tế - xã hội trên địa bàn, chính quyền địa phương phải có trách nhiệm trong quản lý an toàn thực phẩm. Việc đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu ATVSTP cho người tiêu dùng địa phương là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Do đó, nếu trên địa bàn xảy ra hiện tượng thực phẩm mất an toàn vệ sinh, chính quyền địa phương cũng phải chịu một phần trách nhiệm, cần được xử lý. TRẦN MẠNH ghi

LÊ KIÊN thực hiện

Bệnh viện lớn nhất Bến Tre thêm khu khám 156 giường bệnh

TTO - Ngày 26-4, Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu, Bến Tre khánh thành, đưa vào sử dụng các khối nhà thuộc khoa nội A, khu cấp cứu, khu khám, khoa hồi sức cấp cứu và khoa phẫu thuật để phục vụ việc khám, chữa bệnh cho người dân.

Khu khám chữa bệnh mới của Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu đáp ứng khoảng 2.000 lượt bệnh nhân đến khám, điều trị mỗi ngày, góp phần giảm tải cho bệnh viện - Ảnh: Mậu Trường

Theo ông Hoàng Việt - giám đốc Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu, khoa nội A mới được xây dựng có quy mô 156 giường bệnh với chức năng khám, chữa bệnh cho cán bộ trung, cao cấp và các đối tượng thuộc diện chính sách.

Công trình được xây dựng từ năm 2013, hoàn thành sau 3 năm xây dựng, với tổng mức đầu tư 56,8 tỉ đồng, nguồn vốn ngân sách trung ương hỗ trợ có mục tiêu và vốn đối ứng của địa phương.

Riêng khu cấp cứu, khu khám, khoa hồi sức cấp cứu, khoa phẫu thuật gồm hai khối nhà với tổng diện tích sàn xây dựng 14.200m², quy mô 1 tầng trệt, 5 tầng lầu. Tổng mức đầu tư 222,15 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu chính phủ và vốn đối ứng của địa phương.

Dự án hoàn thành, đưa vào phục vụ khám, điều trị hơn 2.000 lượt bệnh nhân/ngày. Trong đó, phẫu thuật khoảng 60 trường hợp/ngày, cấp cứu gần 200 trường hợp/ngày.

MẬU TRƯỜNG

Quỹ phát triển tài năng y học TP.HCM hỗ trợ cho Hà Vi

Theo đó, Quỹ phát triển tài năng y học TP.HCM hỗ trợ em Vi 120 triệu đồng và được gửi tại ngân hàng dưới dạng sổ tiết kiệm. Mỗi tháng ba mẹ Hà Vi được rút ra 2 triệu đồng để trang trải cho việc học của Hà Vi.

Hà Vi là nữ sinh bị tai nạn giao thông vào ngày 6-3. Do được điều trị không đúng cách tại Bệnh viện huyện Cư Kuin (tỉnh Đắk Lắk) nên khi được chuyển lên bệnh viện tuyến trên thì đã bị hoại tử, phải cưa một chân.

Ông Lê Văn Long, cha của Hà Vi, xác nhận gia đình đã tiếp nhận sổ tiết kiệm do quỹ trao. Ông nói: “Đại diện của quỹ chỉ yêu cầu gia đình cam kết sử dụng đúng mục đích số tiền là chăm sóc cho việc học của con tôi. Ngoài ra quỹ chỉ yêu cầu thêm gia đình định kỳ thông báo tình hình cuộc sống và học tập của cháu để quỹ nắm được và có cách hỗ trợ khi cần thiết, đặc biệt là khắc phục những khó khăn trong học tập, phát triển bản thân”.

Đại diện Quỹ phát triển tài năng y học TP.HCM cho biết thêm, nếu Hà Vi vào được ngành y như lời động viên của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khi thăm em tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), quỹ sẽ có hỗ trợ nhiều hơn để Hà Vi có thêm điều kiện học tập, nghiên cứu.

MINH CHÂU

Bí thư Thăng truy giám đốc Sở Y tế vụ xây dựng BV Củ chi

Ông Đinh La Thăng kiểm tra một phòng bệnh tại Bệnh viện huyện Củ Chi trưa 26-4 - Ảnh: Quang Định

Bệnh viện Củ Chi vừa xây tại xã An Nhơn Tây với quy mô 300 giường, khánh thành tháng 1-2016 nhưng cho đến nay gói thiết bị y tế trị giá 110 tỉ chỉ mới chuẩn bị đấu thầu. Bệnh viện cần 60 bác sĩ nhưng chỉ có 14 bác sĩ. Đi dọc một số hành lang, phòng ốc vừa mới xây nhưng trống vắng bệnh nhân vì chưa có thiết bị y tế, ông Đinh La Thăng thốt lên: “Quá lãng phí!”.

“Có sự loằng ngoằng chuyện mua sắm ở đây nên mới chậm” - Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng

Báo cáo với Bí thư Thành ủy, chủ tịch huyện Củ Chi Nguyễn Hữu Hoài Phú cho biết sớm nhất đến tháng 8-2016 mới có thiết bị.

Lý do chậm trễ là trước đây quyền đấu thầu thiết bị y tế do Sở y tế nắm. Sau chỉ đạo của Bí thư Đinh La Thăng, quyền này được giao về lại cho các bệnh viện huyện và mới bắt đầu lập hồ sơ đấu thầu từ tháng 3-2016.

Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Tấn Bỉnh lý giải thêm việc mở thầu chậm trễ là do chưa xây dựng được cấu hình thiết bị riêng cho Bệnh viện Củ Chi.

Ông Đinh La Thăng hỏi ông Nguyễn Tấn Bỉnh: “TP.HCM có bao nhiêu bệnh viện có 300 giường?”. Ông Bỉnh đáp: “Thưa 31 bệnh viện. Sở y tế cũng có hỗ trợ để xây dựng cấu hình nhưng chưa kịp”.

Bí thư Thành ủy truy vấn: “Vậy tại sao các anh không lấy cấu hình của các bệnh viện tương tự, chỉnh sửa thêm cho phù hợp? Anh làm chậm mà còn đổ cho cấp dưới là sao? Vai trò của anh ở đâu? Anh đừng nói hỗ trợ mà trách nhiệm của các anh là phải làm”.

Tiếp tục truy vấn, ông Đinh La Thăng cho rằng trước đây Sở Y tế nắm đấu thầu, như vậy thì đã có hồ sơ rồi, tại sao bây giờ xây dựng xong rồi mà vẫn làm lại hồ sơ mời thầu thiết bị? Ông cho rằng Sở Y tế chỉ lo đối phó, giám đốc Sở Y tế phải xem lại. Bí thư Thành ủy nói dân Củ Chi, rồi dân vùng giáp ranh ở Bình Dương, Tây Ninh đang cần bệnh viện tại An Nhơn Tây nhưng người có trách nhiệm thì lại đùn đẩy. Thành ủy yêu cầu kiểm tra làm rõ trách nhiệm nhưng không kiểm tra báo cáo gì.

 “Tôi nói các anh, có sự loằng ngoằng chuyện mua sắm ở đây nên mới chậm. Chậm là vì các anh đã không vì cái chung. Dân chờ còn các anh thì cứ ngồi đó. Trách nhiệm số một là của giám đốc Sở Y tế. Anh kiểm điểm xem, anh có đủ sức để hoàn thành nhiệm vụ hay không? Vừa chăm sóc sức khỏe cho dân vừa lo đầu tư cơ sở vật chất. Anh có làm được không?” - Bí thư Đinh La Thăng hỏi giám đốc Sở Y tế Nguyễn Tấn Bỉnh.

Ông Đinh La Thăng yêu cầu Sở Y tế phải kiểm điểm trách nhiệm của các cán bộ Đảng viên liên quan đến việc đầu tư xây dựng bệnh viện Củ chi, dẫn đến chậm vận hành, chậm phục vụ dân; chậm nhất 15-5 phải báo cáo Thường trực thành ủy, UBND TP và phải xác định trách nhiệm, phải xử lý người có liên quan. Từ lãnh đạo Sở y tế đến các cơ quan có liên quan ai chậm đều  phải xử lý.

“Không thể trách nhiệm chung chung, không có chuyện trên đổ dưới, dưới đổ trên, chỉ có dân là thiệt, tiền thì bỏ ra rồi” - Bí thư Thành ủy nói.

Ông Đinh La Thăng chỉ đạo các sở ngành nhanh chóng hoàn thiện cơ sở vật chất và đội ngũ bác sĩ - Ảnh: Quang Định

Bệnh viện huyện Củ Chi, TP.HCM - Ảnh: Quang Định

Sẽ có 40 bác sĩ tăng cường cho bệnh viện Củ Chi Trước buổi làm việc, Bí thư Đinh La Thăng đã đi khảo sát tất cả các tầng của bệnh viện Củ Chi. Ông đã vào khu điều trị bệnh nhân nội trú, đến một số giường bệnh, vào phòng vệ sinh để kiểm tra. Kiểm tra xong, ông nói: “Bệnh viện nóng quá, các anh thiết kế kiểu gì mà bệnh nhân nằm phơi người ra hứng nắng trong phòng ai mà chịu nổi. Không biết các anh có vào phòng vệ sinh không? Rất hôi, mùi như thế sao bệnh nhân ở được, người khỏe vào còn ốm thêm”. Ngay sau đó ông yêu cầu giám đốc Sở xây dựng Trần Trọng Tuấn phải phải nghiệm thu lại, có phương án chống nóng, xử lý mùi, trồng thêm cây xanh… Tại buổi làm việc, Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Tấn Bỉnh cũng báo cáo sau dịp lễ 30-4, sẽ có 40 bác sĩ từ các bệnh viện của TP tăng cường cho bệnh viện Củ Chi. Đồng thời Sở Y tế sẽ hỗ trợ các bệnh viện tuyến quận huyện đào tạo nguồn nhân lực. Bác sĩ tốt nghiệp từ bệnh viện Phạm Ngọc Thạch sẽ được đưa về, vừa làm vừa đào tạo trong 2 năm, khi các bệnh viện tuyến cơ sở đủ nhân lực thì sẽ rút đi. Tuy nhiên, chủ tịch UBND huyện Củ Chi Nguyễn Hữu Hoài Phú đề nghị Sở Y tế cần có phương án để cắt cử các bác sĩ tăng cường này ở lại trực  đêm. Vì nếu các bác sĩ tăng cường nếu sáng đến, chiều về theo xe công vụ thì ban đêm không ai chăm sức khỏe cho bệnh nhân. Ông Đinh La Thăng chỉ đạo  phải có có 10 -15 bác sĩ ứng trực, bổ sung dự án nhà công vụ vào dự án bệnh viện để đáp ứng chỗ ở cho bác sĩ.

VIỄN SỰ